Ақтау қаласындағы 700 орындық мектеп

 1 Сәулеттік-құрылыстық бөлім

1.1  Құрылыс ауданының сипаттамалары

Құрылыстың климаттық ауданы-   IV Г   [2] 1сурет

Сыртқы ауаның есептік температурасы:

Орташа ең суық бескүндік- - 25°С  [2] 1-кесте*

Орташа ең суық тәулік-   - 30°С  [2] 1-кесте*

1м² жер бетіне келетін қар жүктемесінің

салмағы-   0.5 кПА  [1] 3-кесте

Желдің мөлшерлік жылдамдық арыны-  0.38   кПА

Ғимараттың жауапкершілік класы- I

Отқа төзімділік деңгейі- II

   Шарты белгі ретінде 0.000 деңгейіндегі оқу корпусының бірінші қабатының таза едені қабылданған.Бұл белгі бас жоспарда -21,60 абсолютті деңгейге сәйкес келеді.

Жоба ҚР ҚМжЕ 3.02-02-2001, ҚМжЕ 2.01.07-85, ҚМжЕ 3.02-25-2004 сәйкес жасалған.

 1.2  Бас жоспар шешімдері

   Оқу корпусының басжоспары инженерлік-геологиялық ізденіс материалдарымен сәйкес, Ақтау қаласының ландшафты мен қоршаған ортасын ескере отырып,  1:500 масштабпен орындалған.

     Оқу ғимаратының басжоспарында келесі аймақтар белгіленген; оқу, қоғамдық-спорттық, сонымен қатар оқу корпусының территориясына кіру, шығу жолдары қарастырылған. Рельефті құру кезінде бұрыннан бар жолдар және басқа да ғимаратат мен үймереттер ескерілді. Тік жобалау судың өздігінен еңіске қарай ағып кетуін ескере отырып шешілген. Жобаланып отырған аймақ территориясы газон және гүлдердің арқасында максималды көгалдандырылған. Ғимарат айналасын безендіру кезінде тротуарлар мен ғимаратқа кіретін-шығатын жолдар, парковкалар асфальтбетонмен және плиткалы жабынды болуы қарастырылған. Сонымен қатар кішкентай сәулеттік формалар да ескерілген. 

   Басжоспар бойынша технико-экономикалық көрсеткіштер:

 - алаңның ауданы (шартты шекарада)  - 0,45 га;

 - құрылыстың ауданы – 2393 м²;

 - жабын ауданы -  1700 м²;

 -көгалдандыру ауданы –  407 м²; 

 - көгалдандыру пайызы –  9%;

1.3 Көлемдік-жоспарлық  шешімдері

  Оқу корпусының ғимараты Ақтау қаласында орналасқан, 700 орынға арналған. Екі блоктан тұратын ғимарат ретінде жобаланған. (Б-1) оқу ғимараты мен  (Б-2) спорттық блогы бір-бірімен температуралық жік арқылы байланысқан. Ғимараттың жалпы өлшемдері 73,500 х  30,500 м.  3 қабатты және цокольді этажы бар.

   Қабаттар биіктігі келесідей көрсетілген: Б-1 – цокольді қабат – 2,600м; 1-нші, 2-нші, 3-нші қабаттар -3,300 м., Б-2 – цокольді қабат – 2,600 м; 1-нші қабат- спорт залы – h= 6,500м; асхана – 2,730 м; 2-нші; 3-нші – қабаттар – 3,300 м.

      Б-1  1- нші қабатында келесі бөлмелер қарастырылған:

Тамбур, гардеробтар, оқу кластары, қауіпсіздік қызметі бөлмесі, директордың кабинеті, қабылдау бөлмесі, бухгалтерия, медпункт.

   2-нші қабат: мұғалімдер бөлмесі, кітапхана, лингафонды класс, оқу кластары, кітап сақтауға арналған орын.

  3-нші қабат: оқу кластары, компьютерлік кластар, лингафонды класс, психолог кабинеті,  сурет салу және сызу кластары, архив.

       Цокольді қабат – шаруашылықты басқару жөнінен директор орынбасарының кабинеті, тех.персоналдың кабинеті, хлорды сақтау және өңдеуге арналған бөлме,  қойма, шеберхана.

  Б-2 1- нші қабатында келесі бөлмелер орналасқан:

спортзал, холл, СТ, тамбур,  тамақтанатын орын,  салқын цех, ыстық цех, көкөніс цехы, ет-балық цехы, асхана ыдысын жуатын орын, персонал бөлмесі,  қоймалар, коридор.

   2-нші қабат: вестибюль, акт залы.

       3-нші қабат: қысқы бақ.

   Цокольді қабат –қыздар мен ер балаларға арналған киім ауыстыратын бөлмелер, суөлшегіш түйін, элеватор, электрощит, желдету камерасы, техникалық бөлме.

 

1.3.1 Ғимарат қасбетінің композициялық шешімдері

Қасбетті өңдеу. Қасбетті өңдеу үшін қазіргі заманға сай материалдар қолданылады.

Цоколь – табиғи гранитпен әрленеді.

Қабырға– клямерге бекітілетін керамогранитті плиткамен әрленеді.

Сөрелер – көк түсті аллюминдік профиль және ашық көк түсті әйнектен.

Ғимаратқа қазіргі заманғы сән беру үшін шатырға күмбез орнату қарастырылған.

Терезелер мен сөрелер ғимараттың жанға жайлылығын анықтайды және оның сәулетті – көркем шешімі. Терезелер мен сөрелер бөлмелердің жарықтандыру аудандарына байланысты алынады. Терезелердің биіктігі төбеге максималды жақын орналасуы бөлменің жақсы жарықтандыруын қамтамасыз етеді.

1.1- сурет.  Ғимарат терезелерінің жобасы

Сөрелердің негіздері, яғни қораптар мен жақтаулары аллюминийден жасалып, коррозияға тұрақты және декоративті болып келеді.

 

1.4 Сәулеттік -конструктивтік шешім

 

 

   Мектеп ғимараты  Қазақстан Республикасының құрылыс стандарттары мен талаптарына сәйкес жобаланған.

   Іргетастар – бетон класы В25 болатын тұтас құймалы темірбетонды қималы лента. Жертөле қабырғалары – бетон класы В25қалыңдығы 50см болатын тұтас құймалы темірбетон.

Тіректер – тұтас құймалы, тік бұрышты қиылысатын темірбетон;

Бас арқалықтар – тұтас құймалы, тік бұрышты қиылысатын темірбетон;

Бөлмеаралық қабырға – арматураланған кірпіш қалауы, гипсокартонды тақта;

Сыртқы қабырғалар – кірпіш қалауы, арматураланған, жылу қаптамасымен бірге;

Аралық жабын – қалыңдығы 60мм болатын тұтас құймалы темірбетонды тақта;

Сатылар – тор бойымен қалыңдығы 2см болатын, цемент және құмнан жасалған ерітіндімен сыланған құрамалы темірбетонды баспалдақтар.

   Сатылы тор және лифт шахталарының қабырғалары – маркасы М35 өлшемдері 20х20х40см болатын, тік қаңқалармен арматураланған, гипсокартонды тақталармен қапталған, керамзит бетонды блоктардан.

   Шатыр – битумды мастикте 3 қабат рубероид (жоғарғы қабаты ірі түйіршікті шашумен); қалыңдығы 20мм болатын, цемент және құм ерітіндісінен құйылған, арматураланған құйма сылақ; жылу қаптама – қалыңдығы  120мм болатын минералмақта тақталар; буизоляция – 1 қабат рубероид,  металды черепица.

   Едендер – мозайкалы бетонды, линолеумды, керамикалық тақтадан.

   Есіктер – ағаш филенчатты, біртұтас және әйнектелген.

   Терезе – металл пластикалық тыстауларгерметикалық әйнек пакетімен.

   Ішкі әрлеу– суэмульциялы,  эмальды, әкті бояу,  әшекейленген тақталар.

   Өртке тұрақтылықтың талаптарын қамтамасыз ету үшін, темір ұстындардың ашық жоғарғы бөліктері және бас арқалықтар тор бойымен, цементті құм ерітіндісінен жасалған, қалыңдығы 4см болатын сылақпен сыланады.

1.4.1  Қоршау конструкцияларының жылутехникалық есебі

 

 

Негізгі және қосымша жылу жоғалтуды әрбір жеке қоршау құрылымдарындағы, демек, қабырға еден терезе және шатыр конструкцияларындағы жылу жоғалтудың жалпы қосындысы арқылы (ҚР ҚМжЕ  4.02-42-2006  5-қосымша) төмендегі формула бойынша анықталады.

,  (1.1)

мұнда – қоршау конструкциясының есептік ауданы, м²;

R₀ – қоршаушы құрылымдардың  дылу таратуға келтірілген кедергісі, м²×⁰С/Вт.

t_p – ішкі ауаның есептік температурасы, ⁰С.

t_ext – ең салқын бес күндіктің орташа температурасына тең сыртқы ауаның есептік қысқы температурасы,  ҚР ҚНжМ 2.04-01-2001 «Құрылыстық  климатология»  бойынша минус 26º С қабылданған;

β – негізгі жылу жоғалту бөлшегіндегі қосымша жылу жоғалту;

    n – сыртқы ауаға қарағанда қоршаушы құрылымдардың сыртқы беттеріне байланысты қабылданатын коэффициент.

Қоршаушы құрылымның жылу таратуға кедергісін  R₀, м²×⁰С/Вт, ҚР ҚНжМ  2.04-03-2002 бойынша формуламен анықтайды:

  (1.2)

 мұнда α_в– қоршаушы құрылымдардың ішкі беттерінің жылу беру коэффициенті, Вт/(м²×⁰С);

α_н– қоршаушы ұрылымдардың сыртқы беттерінің жылу беру коэффициенті, Вт/(м²×⁰С);

δ – қабырға қалыңдығы, м;

λ – алынатын қабат материалы жылу өткізгіштігі нің есептік коэффициенті, Вт/(м×⁰С), ҚР ҚНжМ 2.04-03-2002 3* қосымша бойынша қабылданады.

α_в– 8,7 Вт/м²×⁰С (қабырға, еден, тегіс төбе үшін );

α_н– 23 Вт/м²×⁰С (сыртқы қабырға және төбе үшін).

Қоршау құрылымдарының жылу таратуға кедергісін есептеу:

1.1- кесте

Сыртқы қабырға құрылымдарын есептеу 

№	Қабаттар	δ, м	λ, Вт/м×0С	R, м2×0С/Вт
1	Жоғары сапалы сылақ	0,01	0,76	0,013
2	Тор бойынша жоғары сапалы сылақ	0,02	0,76	0,026
3	Қатты минералды тақта	0,06	0,076	0,79
4	Ракушечник	0,2	0,24	0,83
	Барлығы:			1,659

   (1.3)

1.2-кесте 

№1 төбе жабын құрылымын  есептеу

№	Қабаттар	δ, м	λ, Вт/м×0С	R, м2×0С/Вт
1	Суөткізбейтін кілем  1қабат  қатпарлы оралған материал "Техноэласт-К" ТУ 5774-003-17925162-00 марка ЭКП	0,005	0,09	0,055
2	Сөткізбейтін  кілем  1қабат  қатпарлы оралған материал "Техноэласт-П" ТУ 5774-003-17925162-00 марка ЭКП	0,005	0,09	0,055
3	Арматураланған цементті құмды ерітінді	0,05	0,58	0,086
1.2-кесте  жалғасы
4	Қиыршық тасты еңістік түзетін  керамзит қабат	0,2	0,17	1,176
5	Кардамид байланыстырғыш- -тағы қаттылығы жоғары минералмақталы тақта	0,1	0,07	1,428
6	Біртұтас  темірбетон  тақта	0,2	1,92	0,104
	Барлығы:			2,904

  (1.4)

 

1.3-кесте

   №2 төбе жабын құрылымы үшін есеп

№	Қабаттар	δ, м	λ, Вт/м×0С	R, м2×0С/Вт
1	Суөткізбейтін кілем  1қабат  қатпарлы оралған материал "Техноэласт-К" ТУ 5774-003-17925162-00 марка ЭКП	0,005	0,09	0,055
2	Суөткізбейтін  кілем  1қабат  қатпарлы оралған материал "Техноэласт-П" ТУ 5774-003-17925162-00 марка ЭКП	0,005	0,09	0,055
3	Арматураланған  цементті құмды ерітінді	0,05	0,58	0,086
4	Қиыршық тасты еңістік түзетін керамзит қабат	0,2	0,17	1,176
5	Базальтті мақта талшықты  жылытқыш  материал	0,1	0,06	1,666
6	Біртұтас темірбетон тақта	0,2	1,92	0,104
	Барлығы:			3,142

   (1.5)

 1.4-кесте

   Қабат аралық жабын құрылымдары үшін есеп

№	Қабаттар	δ, м	λ, Вт/м×0С	R, м2×0С/Вт
1	Ламинат	0,01	0,07	0,143
2	Цементтік тегістеу	0,03	0,76	0,039
3	Көбіктібетон	0,05	0,41	0,12
4	Темірбетон тақта	0,2	1,92	0,104
	Барлығы:			0,406

(1.6)

1.5-кесте

Цокольді қабат едені құрылымдары үшін есеп. (Оқу бөлімі).

№	Қабаттар	δ, м	λ, Вт/м×0С	R, м2×0С/Вт
1	Шағыл тасты битум сіңдірілген қабат	0,1	0,111	0,9
2	Арматураланған бетон	0,15	1,92	0,07
4	Керамикалық тақташалар	0,02	0,35	0,057
	Барлығы:			1,027

 

   (1.7)

Терезе, балкон есіктерінің жылу таратуға келтірілген кедергісі  ҚР ҚНжМ 2.04-03-2002 6-қосымша бойынша:

Терезе және балкон есіктері екі камералы әйнекпакеттен қатапайым әйнектен  (әйнекаралық арақашықтық 6 мм) – 0,43 м²×⁰С/Вт;

 Жылу тарату  коэффициенті  К  (ккал/сағ×м²×⁰С) келесі  формула бойынша есептеледі:

    (1.8)

1.6-кесте

Жылу тарату кестесі

Ғимараттың тағайындалуы	Жылу тарату коэффициентінің   К, Вт/м2×0С, есептік мәні
	Қабырға	Терезе/есік	Жабын №1	Жабын №2	Қабат аралық жабын.	Оқу бөлімі. Цок. қабат едені,
Мектеп	0,55	1,85	0,32	0,30	1,77	0,97

 

1.5  Ғимаратты инженерлік жабдықтау

 Сумен жабдықтау. Берілген жобада Ақтау қаласындағы 700 орынға арналған мектептің ішкі сумен жабдықталуы қарастырылған.

Жоба ҚМжЕ 2.04.01-85*  талаптарына  сәйкес жасалған. Монтаж по приему санитарлы-техникалық құрылғыларды монтаждауды  ҚМжЕ 3.05.01-85* «Ғимараттар мен үймереттердегі санитарлы-техникалық жабдықтар. Жұмыс өндірісінің ережелері».

Ғимаратта жеке  суқұбырлар жүйесі жобаланған:шаруашылық, ауыз су, өртке қарсы су құбырлары.

Берілген нысан  муниципальды суенгізу арқылы суменжабдықталады. Ауызсу қажеттіліктеріне берілетін су СанПиН №3.02.002.04, №506, 16 08.04ж талаптарына сәйкес болуы керек. Ыстық сумен жабдықтау муниципальды жылужелісі арқылы іске асады.

Ауызсу және шаруашылық қажеттіліктерге жұмсалатын есептік су шығыны жобалаудағы құрылыс нормаларына сәйкес қабылданып, 1.7-кестеге енгізілген.

Өртке қарсы суқұбырлар жүйесі (В2) болат электрдәнекерленген құбырлардан  МЕСТ 10704-91 жобаланған.

   1.7-кесте

Су шығыны кестесі

Тұтынушылар	Су шығыны:
	л/сек	м3/сағ	м3/тәул.
Ауызсу (желі В1) Өртке қарсы су құбыры Ыстық сумен жабдықтау  (Т3/Т4)	20,4 2,5 12,3	1,01 0,48	3,84 1,68

 

Ыстық және суық сумен жабдықтаудың ішкі желілері. Ғимаратта  В1 желісі арқылы сутарату арматурасынан жалпы асхананы ауызсумен қамтамасыз ету қарастырылған. 

Шаруашылық қажеттіліктерге: унитаз, қол жуғыш және  душ бөлмесі, салқын су В1 желісі арқылы беріледі.

Ыстық  сумен жабдықтау Т3 желісі арқылы барлық сантехникалық құралдарға (унитаздар мен   писсуарландан басқа) жобаланған.

Ыстық және суық сумен жабдықтаудың жеткізу құбырлары полипропиленген арматураланған  Ø 20 мм (PPRC-3, PN 25) құбырлардан жасалған.

Суменжабдықтау  стояктары полипропил құбырлардан  PPRC-3, PN 20 диаметрі 20...32 мм аралығында жобаланған. Ғимараттың цокольді қабатындағы жылу түйіндерінде  әрбір сумен жабдықтау желісі үшін  су есебін бақылайтын құрылғысы бар енгізу түйіндері қарастырылған.

Канализация.  Ғимараттан канализацияның диаметрі 100 мм-лік үш шығару түрі жобаланған..

Стояктардан канализацияның сарынды сулары цоколді қабат арқалығының астында орналасқан магистраль арқылы жиналады.

Тұрмыстық канализацияның ішкі желілері құбыларының диаметрі 50-150мм болып жобаланған. Стояктың соратын бөлігі желдету үшін  ғимарат шатырының үстінен 0,5м шығарылған. Канализациялық стояктың соратын  бөлігінің диаметрі  ағып кететін бөлігінің диаметріне тең, демек  Æ 100 мм.

Канализациялық құбыржелілерінің ғимараттан (жердегі) шығатын жеріндегі монтаж жұмыстары ТУ 6-19-231-83 талаптарына сәйкес жасалуы тиіс.

Канализациялық желі аймақтарын тік сызықты етіп төсеу керек.  Канализациялық жеткізу құбырларыың бағытын өзгерту үшін және құралдарға қосу үшін байланыстырғыш бөлшектердің көмегі қажет. Құбырлардың байланыстырғыш бөлшектері арнайы мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес қабылданады.

 Д=50мм болатын құбырларды  i=0,03 еңістікпен төсеу қажет,  Д=100мм болатын құбырларды  i=0,02 еңістікпен. Канализацияның ғимараттан шығатын жерін  0,02-ден кем емес еңістікпен төсеу қажет.

Жылыту.  Оқу корпусын жылытуға кететін есептік жылу шығыны – 308 800ккал/сағ.  (430 кВт) құрайды.

   Мектепті ыстық сумен жабдықтауға кететін есептік жылу шығыны – 32800 ккал/час (41 кВт) құрайды.

 Кафе-асхананы желдетуге кететін есептік жылу шығыны – 57600 ккал/час (72кВт) құрайды.

Барлығы, жалпы жылу шығыны – 399200 ккал/сағ (499кВт).

Оқу корпусының ғимараты П түріндегі стояктар және төменнен тартылған магистральді, цокольді қабатта орналасқан, бір құбырлы жүйе түрінде жобаланған. Цокольді қабатта орнатылған әрбір стоякты вентильмен өшіріп қою мүмкіндігі қарастырылған.

Жылыту жүйесі екі тармаққа бөлінген. Әрбір тармаққа ілгекті арматура орнатылған.

Жылыту құрылғысы ретінде, терезе астына орнатылған, шойын секциялы  МС-140-500-0.9 радиаторлары орнатылған. Стояктар мен  радиаторлардың жеткізу құбырларының диаметрі – 20мм. Құбырлардың материалы – болат электрдәнекерленген МЕСТ 10704-91 және болат сугазөткізетін МЕСТ 3262-75.  Жылыту жүйесінен ауаны алып кету радиатордың жоғарға тоздарына орнатылған Маевский краны арқылы қарастырылған.

   Жылыту көзі – көмекші құрылғылары бар газды бу жіберетін қазан орналасқан орын.

Жылыту жүйесінің жылу тарату параметрлері –температуралық кестесі 95-70⁰  ыстық су. Жылыту құбырлары цокольді қабат арқылы енгізілген.

Магистралді құбырлар 0,002 еңістікпен салынған.

Желдету мен жылыту жүйесін монтаждау және сынақтан өткізу ҚР ҚМжЕ 4.02-05-2001* сәйкес жүргізілу керек.

Желдету. Оқу корпусының желдету жүйесі үйлестіріп-соратын механикалық талапты жүйе ретінде жобаланған.

Механикалық талапты П1 үйлестіріп желдету  тұрақты әсер ететін CV-A2-P/NL-42A/7-7 үйлестіру құрылғысы арқылы қарастырылған, ол цоколді қабаттағы желдету камерасында орналасқан. Тазарған ауа кластарға және өндіріс бөлмелеріне беріледі. Жылумен жабдықтау калориферінің өткізу құбырының  диаметрі  32мм  деп қабылданған.

Жобада оқу корпусы ғимаратының жеті сорып шығару жүйесі қарастырылған.

Ғимаратта бөлмелердің жоғарғы аймақтарынан сру қарастырылған. Желдету жүйесінің В1 жалпы алмасуда, "Ostberg" N=2300Вт  фирмасының IRE 630B каналдық желдеткіштері ғимарат шатырында ранатылған.

 Қуаттылығы N=0,25 кВтболатын, n=1,350 ау/мин АИР63А4 электрқозғағышы бар, ВЦ-4-75-3,15 тарамдалған желдету құрылғысы бар В2 сорғышы санитарлық түйіндердегі ауаны алып кетуге арналған. Желдеткішті ғимарат шатырына орнатады.

 Қуатылығы  N=0,25 кВт болатын, n=880 ау/мин АИР63В6  электрқозғағышты  ВЦ-4-75-4 тарамдалған желдету құрылғысы бар В3сорғышы спорт залдағы ауаны алып кетуге арналған. Желдеткіш  спортзал шатырына орнатылады.

Қуаттылығы  N=0,25 кВт болатын, n=1,350 ау/мин АИР63А4 электрқозғағышты ВЦ-4-75-3,15 тарамдалған желдету құрылғысы бар  В4 сорғышы акт залындағы ауаны алып кетуге жұмыс істейді. Желдеткіштерді ғимарат шатырына орнатады.

Сыртқы қабырғаға орнатылған  қуаттылығы N=0,25 кВт болатын, n=1,350 ау/мин АИР63А4 электрқозғағышты ВЦ-4-75-3,15 тарамдалған желдету құрылғысы бар  В5 жергілікті сору жүйесі ыстық цехтағы ауаны алып кетуге арналған.

В6, В7 сорғыштары санитарлық түйіндердегі ауаны сорып тазартуға арналған, онда элкртқозғағыштың қуаттылығы 0,016 болатын остік  Вентс 125 ВКО желдеткіші қабырғаға орнатылады.

Ғимаратта өрт  болған жағдайда  түтінді жылдам кетіру үшін қызмет көрсету бөлмелеріндегі ауа алыпкетк орындарында кері жалынға қауіпсіз қақпақшалар орнатылған. Қақпақшалар ауа әкету және өртке қарсы бөгеттердің түйіскен жерлеріне қойылған.  

Желдеу жүйсінің ауа әкету құрылғылары МЕСТ 19904-90 бойынша жұқа табақты цинктелген болаттан жасалған.

Желдету жүйесін монтаждауды   ҚР ҚМжЕ  4.02-42-2006 және ҚНжЕ  3.05.01-85 сәйкес жүргізу керек.

2   Есептік-конструктивтік бөлім

  Оқу корпусы орналасқан Ақтау қаласының табиғи–климаттық шарттары: IV аудан үшін қар жамылғысының салмағы – 1 кПа, IV географиялық аудан үшін желдің жылдамдық арыны – 0,38 кПа, сыртқы ауаның сыртқы есептік температурасы -30º С, топырақтың қату тереңдігі – 1.16 м.

   Шартты белгі ретінде  0,000  1-нші қабаттың таза еденінің деңгейі қабылданған, -2.600 абсолютті белгіге сәйкес келеді. Қысқы уақыттағы жұмыстар үшін тұтасқұймалы темірбетон кострукциялар үшін бетон маркасын аязға төзімділігі жағынан М100-ден кем қабылдамайды және суөткізбеушілігі  W-6-дан кем емес. Инженерлік-геологиялық зерттеулердің нәтижесінде қабылданған есептік сипаттамалар: С=8 кПа, φ=32, Е=2,0 МПа, р= 1,98 г/см².

Іргетастар-тұтасқұймалы темір бетон қиылысқан лента. Жобаланып отырған ғимараттың конструктивтік жүйесі рамалы қаңқа, оның құрамына  қатармен орналасқан ұстындар кіреді,  ұстындар адымы 6,0 х 6,0 м, 6,0 х 6,0 м, ұстындар қимасы  700х700 мм.

Ригельдер – өлшемдері  250х500, аралықтары 12м - 350х700мм. Цокольді қабат қабырғалары– монолитті темірбетон, қалыңдығы  250 мм. Сыртқы қабырғалар– ракушты блок, қалыңдығы 200мм. Ішкі қабырғалар– сплитерді блок қалыңдығы 90мм, ұстынға бекітілгенжәне арматуралық тор. Спортзал төбежабыны– аралығы 12 мболатын металл ферма. Баспалдақтар – тұтасқұймалы  темірбетоннан жасалған.

2.1-кесте

Жабын плитаның 1 -не түсетін жүктеме

 

Жүктеме түрі	Нормативтік жүктеме, кН	Жүк б/ша сенімділік коэффициенті	Есептік жүктеме кН
1	2	3	4
Тұрақты жүктеме:    -ламинат   δ=10мм,  r=800   - тегістеу қабаты  (цемент-құм   қоспасы) δ=30мм,  r=1600   -   көбікті бетон   δ=50мм,  r=1000   -  ТБ δ=200мм,  r=2500	0.08 0.48 0.50 5	1.1 1.3 1.1 1.1	0.09 0.62 0.55 5.50
Барлығы			g=6.75
Уақытша жүктеме (υ)	5	1.2	6
Толық			q= 12.75

2.1 сурет. 

0.000 белгідегі Уосі бойынша жоғарғы жағының 1қума м келетінарматураның ауданы

2.2 сурет

0.000 белгідегі Хосі бойынша жоғарғы жағының 1қума м кеоетін арматура ауданы

2.3 сурет. 

0.000  белгідегі адымы 100см болатын У осінің бойындағы арматура ауданы.

2.4 сурет.

0.000 белгі бойынша 1қума м келетін арматура ауданы

2.5 сурет.

3.300 белгідегі Х осі бойынша  жоғарғы жағының 1қума м келетін арматура ауданы

2.6 сурет.

3.300 белгідегі Х осі бойынша төменгі жағының арматуралануы

2.7 сурет.

3.300 белгідегі адымы 100см болатын У осіндегі арматуралардың ауданы

2.8 сурет.

  3.300 белгідегі У осі бойыншатөменгі жағының 1қума м келетін арматура ауданы

2.9 сурет

   6.600 белгідегі Хосі бойынша төменгі жағының 1қума м келетін арматура ауданы

2.10 сурет

6.600 белгідегі У осі бойынша төменгі жағының 1 қума м келетін арматура ауданы

2.11 сурет

6.600 белгідегі адымы 100 см болатын Хосіндегі арматуралардың ауданы

2.12 сурет

6.600 белгідегі Хосі бойынша жоғарғы жағының 1 қума м келетін арматура ауданы

2.2- кесте

РСУ бойынша есеп нәтижесінің кестесі

ЛИРА версия 9.4( Ж/б конструкции )

17 April 2010				Больница											- 1 -
Э   Л Е М Е Н Т	С   Е Ч Е Н И Е	ПРОДОЛЬНАЯ АРМАТУРА									ПОПЕРЕЧНАЯ АРМАТУРА						ШИРИНА РАСКРЫТИЯ  ТРЕЩИН (мм)
		Угловая (см2)				У граней сечения (см2)					ASW1 (см2) при шаге (см)			ASW2 (см2) при шаге (см)
		AU1	AU2	AU3	AU4	AS1	AS2	AS3	AS4	%	15	20	30	15	20	30	крат	длит
РАСЧЕТ ПО РСУОСНОВНАЯ CХЕМА
СТЕРЖЕНЬ
ПРЯМОУГОЛЬНИК B = 25.0 H = 50.0 (см)
БЕТОН: B25 ; АРМАТУРА: ПРОДОЛЬНАЯ A-III ; ПОПЕРЕЧНАЯ A-I
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
367	1 Н	0.79	0.79	0.87	0.87					0.19	0.48	0.64	0.96	0.47	0.63	0.95	0.26	0.26
		0.79	0.79	0.87	0.87					0.19
	2 Н	0.79	0.79							0.09	0.48	0.64	0.96	0.47	0.63	0.95	0.22	0.22
		0.79	0.79							0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
370	1 Н	0.87	0.87	0.35	0.35					0.14	0.57	0.76	1.15	0.57	0.76	1.15	0.28	0.28
		0.79	0.79	0.26	0.26					0.12
	2 Н	1.05	1.05	0.35	0.35					0.16	0.57	0.76	1.15	0.57	0.76	1.15	0.30	0.30
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
373	1 Н	1.14	1.14	0.52	0.52					0.19	0.49	0.65	0.98	0.49	0.65	0.98	0.28	0.28
		0.79	0.79	0.35	0.35					0.13
	2 Н	1.29	1.29	0.46	0.46					0.20	0.49	0.65	0.98	0.49	0.65	0.98	0.30	0.30
		0.94	0.94	0.29	0.29					0.14
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
376	1 Н	1.31	1.31	0.46	0.46					0.20	0.35	0.47	0.71	0.35	0.47	0.71	0.28	0.28
		0.96	0.96	0.37	0.37					0.15
	2 Н	1.44	1.44	0.58	0.58					0.23	0.35	0.47	0.71	0.35	0.47	0.71	0.28	0.28
		1.00	1.00	0.40	0.40					0.16
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
379	1 Н	1.31	1.31	0.36	0.36					0.19	0.20	0.27	0.40	0.20	0.27	0.40	0.28	0.28
		0.87	0.87	0.27	0.27					0.13
	2 Н	1.14	1.14	0.52	0.52					0.19	0.20	0.27	0.40	0.20	0.27	0.40	0.30	0.30
		0.79	0.79	0.35	0.35					0.13
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
382	1 Н	0.96	0.96	0.17	0.17					0.13	0.05	0.07	0.10	0.05	0.07	0.10	0.29	0.29
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.96	0.96	0.96	0.96					0.22	0.05	0.07	0.10	0.05	0.07	0.10	0.17	0.17
		0.96	0.96	0.96	0.96					0.22
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
385	1 Н	0.79	0.79							0.09	0.15	0.20	0.30	0.15	0.20	0.30	0.13	0.13
		0.79	0.79							0.09
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.15	0.20	0.30	0.15	0.20	0.30	0.08	0.08
		0.79		0.79						0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
388	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.40	0.53	0.79	0.36	0.49	0.73	0.28	0.28
		0.79		0.79						0.09
	2 Н	0.79	0.79	1.05	1.05					0.21	0.40	0.54	0.80	0.36	0.49	0.73	0.29	0.29
		0.79	0.79	0.96	0.96					0.20
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
391	1 Н	0.79	0.79	0.96	0.96					0.20	0.48	0.64	0.96	0.45	0.60	0.91	0.27	0.27
		0.79	0.79	0.96	0.96					0.20
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.47	0.63	0.95	0.45	0.60	0.91	0.23	0.23
		0.79		0.79						0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
394	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.26	0.34	0.51	0.25	0.34	0.51	0.04	0.04
		0.79		0.79						0.09
	2 Н	0.79	0.79							0.09	0.26	0.34	0.51	0.25	0.34	0.51	0.09	0.09
		0.79	0.79							0.09

17 April 2010				школа											- 2 -
Э   Л Е М Е Н Т	С   Е Ч Е Н И Е	ПРОДОЛЬНАЯ АРМАТУРА									ПОПЕРЕЧНАЯ АРМАТУРА						ШИРИНА РАСКРЫТИЯ ТРЕЩИН (мм)
		Угловая (см2)				У граней сечения (см2)					ASW1 (см2) при шаге (см)			ASW2 (см2) при шаге (см)
		AU1	AU2	AU3	AU4	AS1	AS2	AS3	AS4	%	15	20	30	15	20	30	крат	длит
РАСЧЕТ ПО РСУОСНОВНАЯ CХЕМА
СТЕРЖЕНЬ
ПРЯМОУГОЛЬНИК B = 25.0 H = 50.0 (см)
БЕТОН: B25 ; АРМАТУРА: ПРОДОЛЬНАЯ A-III ; ПОПЕРЕЧНАЯ A-I
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
397	1 Н	0.96	0.96	0.96	0.96					0.22	0.14	0.19	0.28	0.14	0.18	0.28	0.11	0.11
		0.96	0.96	0.96	0.96					0.22
	2 Н	0.79	0.79							0.09	0.14	0.19	0.28	0.14	0.18	0.28	0.26	0.26
		0.79	0.79							0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
700	1 Н	0.87	0.87	0.35	0.35					0.14	0.05	0.06	0.10	0.05	0.06	0.09	0.27	0.27
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.87	0.87	0.26	0.26					0.13	0.05	0.06	0.09	0.05	0.06	0.09	0.28	0.28
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
403	1 Н	0.87	0.87	0.26	0.26					0.13	0.09	0.12	0.18	0.09	0.12	0.18	0.28	0.28
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.79	0.79	0.35	0.35					0.13	0.09	0.12	0.18	0.09	0.12	0.18	0.30	0.30
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
406	1 Н	0.79	0.79							0.09	0.15	0.19	0.29	0.14	0.19	0.29	0.26	0.26
		0.79	0.79							0.09
	2 Н	0.96	0.96	0.96	0.96					0.22	0.15	0.19	0.29	0.14	0.19	0.29	0.10	0.10
		0.96	0.96	0.96	0.96					0.22
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
409	1 Н	0.79	0.79							0.09	0.24	0.32	0.49	0.24	0.32	0.48	0.09	0.09
		0.79	0.79							0.09
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.24	0.33	0.49	0.24	0.32	0.48	0.03	0.03
		0.79		0.79						0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
412	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.45	0.60	0.89	0.42	0.56	0.84	0.22	0.22
		0.79		0.79						0.09
	2 Н	0.79	0.79	1.05	1.05					0.21	0.45	0.60	0.91	0.42	0.56	0.84	0.28	0.28
		0.79	0.79	0.96	0.96					0.20
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
415	1 Н	0.79	0.79	0.96	0.96					0.20	0.46	0.61	0.91	0.43	0.57	0.86	0.24	0.24
		0.79	0.79	0.96	0.96					0.20
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.45	0.60	0.90	0.43	0.57	0.86	0.14	0.14
		0.79		0.79						0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
418	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.27	0.36	0.54	0.27	0.36	0.54	0.05	0.05
		0.79		0.79						0.09
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.27	0.36	0.54	0.27	0.36	0.54	0.11	0.11
		0.79		0.79						0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
421	1 Н	0.79	0.17	0.79	0.17					0.11	0.17	0.23	0.35	0.17	0.23	0.34	0.20	0.20
		0.79	0.17	0.79	0.17					0.11
	2 Н	0.79	0.79							0.09	0.17	0.23	0.34	0.17	0.23	0.34	0.14	0.14
		0.79	0.79							0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
424	1 Н	0.79	0.79	0.26	0.26					0.12	0.10	0.13	0.20	0.10	0.13	0.20	0.23	0.23
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.79	0.79	0.17	0.17					0.11	0.10	0.13	0.20	0.10	0.13	0.20	0.21	0.21
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11

17 April 2010				школа											- 3 -
Э   Л Е М Е Н Т	С   Е Ч Е Н И Е	ПРОДОЛЬНАЯ АРМАТУРА									ПОПЕРЕЧНАЯ АРМАТУРА						ШИРИНА РАСКРЫТИЯ ТРЕЩИН (мм)
		Угловая (см2)				У граней сечения (см2)					ASW1 (см2) при шаге (см)			ASW2 (см2) при шаге (см)
		AU1	AU2	AU3	AU4	AS1	AS2	AS3	AS4	%	15	20	30	15	20	30	крат	длит
РАСЧЕТ ПО РСУОСНОВНАЯ CХЕМА
СТЕРЖЕНЬ
ПРЯМОУГОЛЬНИК B = 25.0 H = 50.0 (см)
БЕТОН: B25 ; АРМАТУРА: ПРОДОЛЬНАЯ A-III ; ПОПЕРЕЧНАЯ A-I
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
427	1 Н	0.79	0.79	0.26	0.26					0.12	0.03	0.04	0.06	0.03	0.04	0.06	0.24	0.24
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.79	0.79	0.26	0.26					0.12	0.03	0.04	0.06	0.03	0.04	0.06	0.25	0.25
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
430	1 Н	0.79	0.79	0.17	0.17					0.11	0.04	0.05	0.07	0.04	0.05	0.07	0.22	0.22
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
	2 Н	0.79	0.79	0.26	0.26					0.12	0.04	0.05	0.07	0.04	0.05	0.07	0.24	0.24
		0.79	0.79	0.17	0.17					0.11
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
433	1 Н	0.79	0.79							0.09	0.10	0.13	0.20	0.10	0.13	0.20	0.15	0.15
		0.79	0.79							0.09
	2 Н	0.96	0.96	0.96	0.96					0.22	0.10	0.14	0.20	0.10	0.13	0.20	0.06	0.06
		0.96	0.96	0.96	0.96					0.22
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
436	1 Н	0.79	0.79							0.09	0.17	0.23	0.35	0.17	0.23	0.34	0.04	0.04
		0.79	0.79							0.09
	2 Н			0.79	0.79					0.09	0.17	0.23	0.35	0.17	0.23	0.34	0.04	0.04
				0.79	0.79					0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
439	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.27	0.36	0.54	0.27	0.36	0.54	0.07	0.07
		0.79		0.79						0.09
	2 Н			0.79	0.79					0.09	0.27	0.36	0.54	0.27	0.36	0.54	0.07	0.07
				0.79	0.79					0.09
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
442	1 Н	0.79		0.79						0.09	0.47	0.62	0.93	0.43	0.57	0.85	0.09	0.09
		0.79		0.79						0.09
	2 Н			1.22	1.22					0.14	0.47	0.63	0.94	0.43	0.57	0.85	0.29	0.29
				1.05	1.05					0.12
ВИД= СТЕРЖЕНЬ
445	1 Н	0.08	0.08	1.13	1.13					0.14	0.44	0.59	0.88	0.41	0.54	0.81	0.30	0.30
		0.08	0.08	0.96	0.96					0.12
	2 Н	0.79		0.79						0.09	0.43	0.58	0.87	0.41	0.54	0.81	0.16	0.16
		0.79		0.79						0.09

 

Арқалық есебі

Арқалық дегеніміз-көлденең қимасының өлшемдері b×h  ұзындығынан l әлдеқайда кіші болатын сызықты конструкция. Арқалық биіктігін есеп бойынша анықтайды және 600÷100 дейінгі және үлкен биіктікте 50мм-ге еселі қабылдайды. Тік бұрышты қималы арқалық енін  0.25÷0.5h аралығында тағайындайды.

Ригельдің тірек моменттерін анықтау

М=(α·g+β·ϑ)· (2.1)

 м

α және βкоэффициенттері раманың жүктелу схемасы және ригель мен ұстынның қума қатаңдығының қатынасына байланысты анықталады.

Тұрақты жүктемелерді анықтау

g=32+5=37кН/м

Уақытша жүктеме

ϑ=5·6=30 кН/м  

Толық есептік жүктеме

  q=g+ϑ=37+30=67 кН/м 

 
   (2.2)

2.3-кесте

Ғимарат жүктелуінің   кестесі

Жүктелу схемасы		кН/м	кН/м
I
II
III
IY
Жүкт. үйлесімі	1+2	-159.42	-201.13
	1+3	76.36	-139.57
	1+4	-150.88	-223.81

Аралық моменттерді және көлденең күштерді анықтау

  (2.3)

0(2.4)

 (2.5)

2.4-кесте

Эпюралар кестесі

Х,м	кн			Қосымша эпюра	Бөлініп таратылған эпюра
	1+2	1+3	1+4
1	2	3	4	5	6
0	-159.42	76.36	-150.88	-6.68	-157.56
0,6	-55.05	54.76	-49.64	-4.01	-53.65
1,2	24.74	33.16	27.03	-1.34	25.69
1.8	81.33	11.56	80.50	1.33	81.83
2.4	113.34	-10.04	109.38	4	113.38
3.0	121.23	-31.64	144.14	6.67	150.81
3.6	105.00	-53.24	97.78	9.34	104.12
4.2	64.65	-74.84	51.31	12.01	63.32
4.8	-0.28	-96.44	-16.75	14.68	-2.07
5.4	-88.41	-118.04	-108.00	18.69	-89.31
6.0	-201.13	-139.57	-223.81	20.03	-203.78

2.5-кесте

Жүктемелер үйлесімінің кестесі

Жүктеме-р үйлесімі			q
1+2	-159.42	-201.13	67	194.05	-207.95	2.9	121.92
1+3	76.36	-139.57	37	75.01	-147.00	2.03	114.3
1+4	-150.88	-223.81	67	188.85	-213.16	2.82	115.24

Ең үлкен иілу моменті пайда болатын  ригель қимасын қауіпті деп атаймыз. Бұл момент мәнін  (2.6) шарты бойынша анықтайды. Моменттің орны сол жақ тіректен санағанда  қашықтықтан анықталады

    (2.7)

Көлденең күшті мынадай формула бойынша анықтаймыз: 

  (2.8)

1+2 

  (2.9)

Ең үлкен момент мәні аралық момент мына формуламен есептеледі  

  ТБ-ның пластикалық қасиетін есепте ескеру үшін қосымша эпюра қолданамыз. Бұл эпюра моменттері төмендегідей табылады

  (2.10)

   (2.11)

(2.12)

Қосымша эпюраның аралық моменттерін анықтаймыз

   (2.13)

(1+2)комбинациясында х=0.6 м болғанда

 

Бөлініп таратылған эпюра 4гр+5гр=6гр

   Теріс мәнді моменттерінің тірек осінен алшақтаған сайын төмендейтіні белгілі , ригельдің беріктік есебінде есептік момент ретінде ұстын қырымен анықталған момент алынады.

   (2.14)

(2.15)

2.6-кесте

Жүктемелер үйлесімділігі
1+2	-159.42	-201.13	194.05	-207.95	-120.61	-239.94
1+3	76.36	-139.57	75.01	-147.00	-91.37	-173.02
1+4	-150.88	-223.81	188.85	-213.16	-113.11	-261.58
	-159.56	-203.78	195.30	-208.37	-121.5	-242.84

2.7-кесте

Тіректердегі ішкі күштер

	Шеткі тірек	Ортаңғы тірек	Аралық қима
М, кнм	-121.5	-242.84	121.92
Q,кн	195.3	-213.16	----------

  

Ригель қимасының биіктігін нақтылау

Қима биіктігі     (2.16)

a=4см қорғаныш қабаты

1,8—пластикалық қасиетті ескеретін коэффициент

W=α-β  (2.18)

кн

b=0,5 см

Ригельдің тік қимасы бойынша беріктік есебі

 см

Шеткі тірек

M=121.5 кн

 

ξ=0.205;    

Ені 1 м жолақтағы созылатын арматура қимасының ауданы

    (2.20)

2Ø25  A-I 

Ортаңғы тірек

M=242.84 кн

ξ=0.449;    

Ені 1 м жолақтағы созылатын арматура қимасының ауданы

4Ø25  A-I 

Аралық қима

M=121.92 кН

ξ=0.405;    

Ені 1 м жолақтағы созылатын арматура қимасының ауданы

4Ø18  A-I 

Ригельдің қиғаш қимасы бойынша беріктік есебі

  Q<2,5

Егер шарт орындалса ,есеп ары қарай жүргізіледі.Ондай жағдайда көлденең арматуралар конструктивтік талап бойынша анықталады

1)

2)  S- l/4-1участок

  l/2-2участок

2.1) 1-участок a)  h  S=h/2:  S

    б)  h  S=h/3:  S

  2- участок  S=3h/4  S

Көлденең арматура диаметрі бойлық арматурамен дәнекерлесу шартын сақтай отырып, кесте бойынша анықталады.

l=6м,   h=50см,     s=50/3=16.67≈20см

2.1) 1.5

2.2) 3

   деп қабылдап, 

Шарт  орындалды, сондықтан есепті ары қарай жүргізбейміз.

 ; 

   Сығылған қиғаш жолақ бойынша бетон беріктігін есептеу

   Q<0.3·

     

 

  

213.16·

Қиғаш жолақтың беріктігі жеткілікті

Орталықтан сығылған темірбетон ұстын есебі

Көп қабатты ғимараттарды жобалаған уақытта ұстындар қолданылады. Типтік ұстындардың көлденең қимасы ию моментінің әсер ету жазықтығына байланысты квадратты немесе тікбұрышты болады. Мұндай ұстындар дайындау  технологиясы жағынан тиімді. Ұстынның тағайындалған  қимасының өлшемдері унификация және конструкцияның қажетті бойлық қатаңдығын  қаматамасыз ету, тақта мен арқалыққа тірелу  шарттарын қанағаттандыру керек.

 Көп қабатты ғимараттардың  ұстындарын орталықтан сығылған деп қарастырады. Ұстынға келетін тік жүктемелерді  ұстынның жүктелу ауданы бойынша қабылдайды. Ұстынды тұтас биіктігі бойынша арматуралайды.  Бойлық шыбықта диаметрін 12÷40мм аралығында қабылдайды.

Жобалауға тапсырма:

3 қабатты, жертөлесі бар қаңқалы ғимарат.

Жобадағы өлшемдері  73×30м

Ұстын торлары  6×6м.

Қабат биіктігі  3,3м.

Уақытша жүктеме-υ=5000Н/м²=5 кН/м²

Қымқа мерзімді жүктеме -1500 Н/м² (30%)

Ғимараттың тағайындалуы бойынша сенімділік коэффициенті γ_n=1

Қар жүктемесі IV аудан бойынша.

   Ортаңғы қатар ұстынын есептеп, сызбасын көрсету керек.

Шешуі:

Есептік жүктемелерден түсетін көлденең күшті анықтау;

Ортаңғы ұстынның жүктелу ауданы 6×6=36 м²

 γ_n=1 ескере отырып, 3-ші қабат жабынынан түсетін тұрақты жүктеме

7-ригель есебінен алынған, жабыннан түсетін тұрақты жүктеме

Ригельден

Ұстын қимасы

  

Тұрақты жүктемеден

  

γ_n=1 ескере отырып, берілген қабат жабынынан түсетін  толық уақытша жүктеме

Сонымен қатар ұзақ мерзімді

Қысқа мерзімді жүктеме

 

Төбежабын мен тақта салмағы 3.4 кН/м²  болғандағы, жабыннан түсетін тұрақты  жүктеме

  

Жабыннан түсетін тұрақты жүктемелерді жинақтау

  

IV аудан үшін қар жүктемесін, жүктеме бойынша сенімділік коэффициентін g_f=1.4 ескере отырып

  

Ұзақ мерзімді     

Бірінші қабат  рамасының ұзақ мерзімді жүктемесінен түсетін бойлық  күшті анықтау

 

Сонымен қатар толық жүктемеден

Жертөле ұстындарына ұзақ мерзімді жүктемеден түсетін бойлық күш

  

Толық жүктемеден түсетін бойлық күш

  

Ұстындарда есептік жүктемеден пайда болатын июші момнттерді анықтау

Бірінші қабат, жертөле рамасының, жабындардың, арқалықтардың тірек моменттерінің қума қатаңдыққа қатынасын анықтаймыз.

мұнда

1+2 жүктеу кезіндегі ұстындардағы максималды моментті анықтаймыз

Ұзақ мерзімді жүктемелердің әсері кезінде

 (2.30)

=-(0.093×27.91+0.068×25.2) ×6²=-155.3кНм

Мұнда α, β- k₁ байланысты  қабылданатын  коэффициент

g- тағайындалуы бойынша сенімділік коэффициентін  g_n=1 ескере отырып алынатын  тұрақты жүктеменің қосындысы.

 кН/м   жабыннан түсетін жүктеме.

   арқалықтан түсетін жүктеме

Барлығы   

 υ - g_n=1 ескере отырып алынған уақытша жүктеме

Сонымен қатар ұзақ мерзімді (70%)

Қысқа мерзімді (30%)

Толық жүктеме

 (2.31)

Толық жүктеменің әсері кезінде

Рама түйіндеріндегі тірек моменттерінің абсолютті мәнінің әртүрлілігі:

Ұзақ мерзімді жүктеме кезінде

Толық жүктеме кезінде

Ұзақ мерзімді жүктемеден жертөле ұстындарында пайда болатын ию моменттері

    (2.32)

Толық  жүктемеден жертөле ұстындарында пайда болатын ию моменттері

Ұзақ мерзімді жүктемеден 1-ші қабат  ұстындарында пайда болатын ию моменттері

 (2.33)

Максималды бойлық күшке сәйкес, ұстындардың ию моменттерін анықтаймыз. Осы мақсатта ригель аралықтарының жүктелуін пайдаланамыз.

Ұзақ мерзімді жүктемеден

Мұнда

Жертөле ұстындарының ию моменттері

1-қабат ұстындарының ию моменттері

Толық  жүктемеден

Мұнда   

Жертөле

1-ші қабат

  

Бетон мен арматураның беріктік сипаттамалары

Бетон класы   В25 R_b=14.5 МПа

  R_bt=1.05 МПа

  E_b=27 ×10³ МПа

  g_b2=0.9

Арматура класыAIII  R_s=365 МПа

  E_s=2 ×10⁵ МПа

Ортаңғы ұстынның беріктік есебі

2.2-кесте

Есептік күштеулердің комбинациясы (жертөле ұстындары)

I комбинация	II  комбинация
Сонымен қатар ұзақ мерзімді жүктемеден
Және сәйкесінше момент Сонымен қатар ұзақ мерзімді жүктемеден	Сәйкесінше 1+2 жүктеу Сонымен қатар ұзақ мерзімді жүктемеден
Есепті  II комбинация бойынша жүргіземіз, себебі ию моментінің мәні әлдеқайда үлкен.

Симметриялы арматура қимасын таңдау

    (2.34)

Қиманың жұмысшы биіктігі

 

Күш эксцентриситеті

Кездейсоқ ексцентриситет

Күш эксцентриситеті   кездейсоқ эксцентриситеттен   үлкен. Сондықтан оны қабылдаймыз.

Мейлінше аз сығылған арматураның ауырлық центрі арқылы өтетін оське қатысты  қимадағы момент мәнін табамыз.

Ұзақ мерзімді жүктеме кезінде

Толық жүктеме кезінде

Қатынасын тексереміз

Мұнда -қима ядросының радиусы.

Симметриялы арматураланған тік бұрышты қима кезіндегі бойлық дағдарыс күші.

 

 

 

 

δ =0.452  қабылдаймыз

 

  беріледі 
  және дағдарыс күшін анықтаймыз.

Коэффициент

η   ескере отырып, е мәнін анықтаймыз

  

Төмендегі формула бойынша арматура қимасының ауданын анықтаймыз

 

 

  2Ø16 AIII  қабылдаймыз

шарт орындалды

 

 3 Құрылыс өндірісінің технологиясы және ұйымдастыру бөлімі

3.1 Құрылыс өндірісін ұйымдастыру және технологиясын жобалау

Құрылысты және жұмыс өндірісін ұйымдастыруды жобалаудың құрамы, мазмұны және тәртібі ҚНжЕ 3.01.01-85 "Құрылыс өндірісін ұйымдастырудың" негізгі ережелеріне сәйкес реттеліп отырылады. Құжаттар озат тәжірибе мен кұрылыс және техниканың жаңа жетістіктеріне негізделуі, оларда еңбек өнімділігімен механикаландыру деңгейін арттыру және еңбекті көп қажет ететін жұмыстар мен құрылыс кұнын азайту жоспарларын орындаудың жолдарын қарастыруы керек. Мұндай кұжаттар кұрылысты ұйымдастыру жобалары (ҚҰЖ) мен жұмыс өнідірісін ұйымдастыру жобаларынан (ЖӨЖ) турады.

Жаңа объектілер тұрғызу, жұмыс істеп тұрған объектілерді кеңейту және жаңғырту кұрылыстарын ұйымдастыру жобалары (ҚҰЖ) кұрылысты салудың мерзімдерін анықтауға, күрделі қаржыны және кұрылыс-кұрастыру жұмыстарының көлемін жылдарға және кезеңдерге бөлуге, құрылыстарды материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз өту мәселелерін шешуге қызмет етеді.

3.1.1 Топырақ көлемін анықтау жұмыстары.

Алаңның бастапқы жобалары

(3.1)

 Мұндағы

 а және b – қазаншұқырдағы тұтас іргетасты  тақтаның ені мен ұзындығы, м.

Өсімдік қабатын қию.

·0,25 = (73+2)(30+2) х 0,25 =584м³    (3.2)

Қазаншұқыр көлемін табу.

 73 +2·0,75 +2·0,75= 76 м  (3.3)

 30+2·0,75+2·0,75= 33 м   (3.4)

 Мұндағы:

 А-және В- іргетас табаны бойынша енімен ұзындығы, м.

в- және d- іргетас тақтаның остен шығу қалдығы, м.

2·0,5·2,25+76=78.25 м (3.5)

33+ 2·0,5·2,25=35.25 м   (3.6)

 

 мұндағы:

С- жәнеД-  қазаншұқырдың беті бойынша ені мен ұзындығы, м.

 m- еңістік коэфициенті

Н-  қазаншұқыр тереңдігі , м.   

  (3.7)

Қазаншұқыр табанының механикалық жобасы

  73·30=2190м²   (3.8)

Алынбаған топырақ көлемі

V_алын. = F  · Dn =  76х33х0,16=401.3 м³ (3.9)

 

Мұндағы :

F- қазаншұқыр ауданы және траншея асты;

Dn- алынбаған топырақ қалыңдығы (0,15…0,2).

 

Қайта көму топырағы.

(5922.7-1752-657)·0.09=316.23 м³ (3.10)

 

Мұндағы:

 - іргетас көлемі;

К_ққ.- қопсытылған топырақ коэффициенті

 

Көлікке тиелетін топырақ көлемі.

V_{көл.тиеу.}= V_қ – V_қ.к. = 5922.7 – 316.23=5606.5 м³   (3.11)

Тығыздалатын топырақтың ауданы.

F_т= V_к.к ·0,2    (3.12)

F_т=316.23х0,2=63.25 м²

 

3.1.3 Техника–экономиклық көрсеткіштерге сәйкес

экскаватор таңдау.

Қазаншұңқыр топырағын өңдеу үшін төмендегі экскаваторларды пайдалануымыз мүмкін. Экскаватордың сыйымдылығын таңдау үшін кері күректі экскаваторға арналған ұсыныстарды қолдана отырып, экскаватордың жұмыс көлемдері және есептік сипаттамалары алынады.

1 нұсқа

Бір шөмішті экскаватор (механикалық жетек) Э-656

Шөміштің сыйымдылығы V_ш=0,65 м³

Қазу тереңдігі h_г=4 м

Машинаға тиеу биіктігі Н_в=2 м

Қазу радиусы R=9,2м

Экскаватордың қуаты− 59(80)кВт(л.с.)

Экскаватордың салмағы −20,5т

C_{маш–ауысым} – 28,37тг

С _о.п.– 17,58 мың тг

Уақыт нормалар:  N1-1,8 навымет  N2-2,3  көлікке тиеумен бірге

2 нұсқа

Бір шөмішті экскаватор (гидравликалық жетек) ЭО–4121А

Шөміштің сыйымдылығы V_ш=0,65м³

Қазу тереңдігі h_г=5,8м

Машинаға тиеу биіктігі Нв=5м

Қазу радиусы R=9м

Экскаватордың қуаты −95(129)кВт(л.с.)

Экскаватордың салмағы −19,2т

C_{маш–ауысым} – 31,08тг

С_о.п.–23,47 мың тг

Уақыт нормалар:  N1-1,8 навымет N2-2,1 көлікке тиеумен бірге 

Экономикалық тиімді экскаваторды таңдау үшін, қазаншұңқыр топырағын өңдеудің 1м³ топырақтың өзіндік құнын анықтау арқылы жүргізіледі. Ол үшін әр бір экскаватор үшін 1м³ топырақтың өзіндік құны мына формула арқылы анықталады.

C=1,08•C_{маш–ауысым}/П_{ауысым–өнім}    (3.13)

Мұндағы:

1,08– тіркеме шығындарды есептеуші коэффицент.

С_{маш–ауысым}–1_{маш–ауысым} құны, тг.

П_{ауысым–өнім}–экскавтордың 1ауысымдағы еңбек өнімділігі, м³/ау.

Экскаватордың 1 ауысымдағы еңбек өнімділігі келесі формуламен    анықталады.

П_{ауысым–өнім}=V_қ/ΣN_{маш. ау}. (3.14)

Мұндағы:  

V_қ – қазаншұңқыр көлемі, м³.

ΣN.– экскаватордың маш.ау. қосындысының саны.

   ΣN=     (3.15)

Әр бір экскаватор үшін 1м³ топырақтың өңдеу үшін салыстырма қаржыны анықтаймыз.

  K_уд=1,07•С_о.п./П_{ауысым–өнім}•t_жыл    (3.16)

Мұндағы:

С_о.п.– экскаватордың есептік құны, мың тг.

Экскаватормен 1м³ топырақты өңдеудің шартты шығынын анықтаймыз.

    П=C+E_н•K (3.17)

Мұндағы:

Е_н– қаржылық, тиімділік, нормативтік коэффиценті 0,15 тең.

I– ші экскаватор Э-656 үшін.

  С=1,08 •28,37/ 361.14=0,0848тг 

  П_{ауысым–өнім}=5922.7/16.4=361.14 м³/ау.

  ΣN_{маш. ау}.=[ (316.23/100)•1,8+(5606.5/100)•2,3]/8,2=134.6/8,2=16.4 ауысым

  К_уд=1,07•17,58•1000/361.14•300=0,174 тг

  П=0,0848+0,15•0,174=0,111 м³

   II – ші экскаваторЭО–4121А  үшін.

 С=1,08 •31,08/ 393.53=0,0853тг 

 Пауысым–өнім=5922.7/15.05=393.53м³/ау.  

 ΣN_{маш. ау}.= [ (316.23/100)•1,8+(5606.5/100)•2,1 ]/8,2=123.44/8,2= 15.05 ауысым

 К_уд=1,07•23,47•1000/393.53 •300=0,213 тг

 П=0,085+0,15•0,213=0,1172 м³

 

3.1.4 Пайдалану кезіндегі экскаватордың өнімділігі

П_э=T•60•g•n•k_е•k_в  (3.18)

Мұндағы:

Т– сменаның ұзақтығы (сағ).

g– шөміштің геометриялық көлемі   м³.

n– бір минуттағы циклдың саны, 60/tц .

t_ц– бір циклдың уақыты, мин.

к_е– шөміштің пайдалану көлемінің коэффиценті.

к_в– сменалық уақытты пайдалану коэффиценті (ЕНиР 2–ші жинақ).

I– ші экскаватор Э-656үшін.

П_э=8,2•60•0,65•(60/28,7)•0,85•0,63=358,02 м³

II – ші экскаваторЭО–4121А үшін.

П_э=8,2•60•1•(60/27)•0,85•0,6=557,04м³

358,02557,04

Екінші эксковатордың өнімділігі көп болғандықтан бірінші нұсқадағы эксковаторды қабылдаймыз

Топырақты бір жағынан түсіргенде маңдайша өтісінің ең үлкен ені үстімен.

   B_үст=в₂+в₁=√R_max²–l_а²+(R_т–в_ав/2–1)  (3.19)

Мұндағы:

R_max– ең үлкен қию радиусы, м. (ЕНиР-2-1-1)

l_а– экскаватордың жұмыс ұзындығы

R_т– көлік құралдарына топырақты артатын ең үлкен радиус, м.     (ЕНиР-2-1-11)

в– көлік құралының ені, м.

Маңдайша өтістің асты мен өтіс ені.

   В_t=B_үст–2mH (3.20)

Мұндағы:

Н – қазаншұңқыр тереңдігі, м;

m –  еңістік коэффициенті.

Екінші және келесі шеткі жүрісінің ең үлкен ені.

  B=в₃+в₄= (R_т–mH–в_ав/2–1)+√R_қ²–l_а²    (3.21)

Мұндағы:

R_қ – қазаншұңқырдың түбі бойынша радиусы, м.

   R_қ=х+b (3.22)

   х=√а²–(Н+h_ш)²   (3.23)

    а=√(R_max–b)²+ h_ш²   (3.24)

B_үст=в₂+в₁=√9,2²–1,75²+(5–2,65/2–1)=9,2 м

В_t=9,2 –2•0,5•2,8=6.4 м

B=в₃+в₄= (5–0,5•2,8–2,65/2–1)+√ 8,13 ²–l,75²=8,889 м

R_қ=7,13 +1=8,13 м

х=√8,33²–(2,8+1,5)²=7,13 м

а=√(9,2–1)²+ 1,5²=8,33м

 

3.1.5 Автокомплекстің санын анықтау.

1)Экскаватор шөмішіндегі топырақтың тығыз жағдайдағы көлемін анықтаймыз.

  V_топ=V_ш•K_ш/K_пр (3.25)

Мұндағы:  

V_ш– экскаватор шөмішінің көлемі   м³.

K_ш– шөміштің толу коэффиценті.

K_пр– топырақтың бастапқы үгітілу коэффиценті (ЕНиР 2–ші жинақ)

V_топ=0,65х0,9/1,28=0,457 ≈ 0,5 м³  (3.27)

2) Экскаватор шөмішіндегі топырақтың көлемін анықтаймыз.

Q= V_топ•ρ   (3.28)

Q= 0,5х1,8=0,9 т

3) Автомобиль кузовына топырақ салынатын шөміш санын анықтаймыз.

  n=П/Q     (3.29)

Мұндағы:

П– автосамосвалдың көтергіштігі, т.

n=10/0,9=11.1≈12 дана

КрАЗ–222 автомобилін қабылдаймыз.

Автомобиль кузовына салынатын топырақтың тығыз жағдайдағы көлемін  анықтаймыз.

V=V_топ•n   (3.30)

V=0,5х12=6 м³

Өзі түсіретін автомобильдің 1 цикл жұмыс ұзақтығын анықтаймыз.

  T=t_n+60•L/V_r+t_p+60•L/V_n+t_м  (3.31)

Мұндағы:

t_n– топырақты тиеу уақыты (мин) мына формуламен анықталады.

 t_n=V•H_уақ•60/100   (3.32)

Мұндағы:

Н_уақ– машина уақыт нормасы (ЕНиР 2–ші жинақ).

t_n = 6х2,3х60/100=8.28 мин 

L– топырақты тасымалдау арақашықтығы (км)

V_r– көліктің тиелген кезіндегі орташа жылдамдығы (км/сағ)

V_n– көліктің орташа жылдамдығы (км/сағ)

t_p– топырақты төгу уақыты.

t_м– қосымша операциялардың уақыты.

Т=8.28 +60•1,5/19+0,8+60•1,5/25+2,2=12,11 мин

Топырақты тасымалдау үшін автомобиль санын анықтаймыз.

N=T/ t_n   (3.33)

N=12,11/8.28 =1,46=2 дана

3.1.6 Бульдозер таңдау.

Белгілі құрылысқа бульдозер дайындық жұмыстары , өсімдік қабатты кесу және топырақты кері көму үшін қажет.

Осы жұмыстар үшін Т–100 трактор базасындағы ДЗ–8 бульдозер пайдаланамыз.

Бульдозердің эксплуатация кезіндегі ауысым өнімділігі.

   П_э = (60 •T •q •α •K_в) / (Т_н + Т_п + 1_г/V_п + l_п/V_п)   (3.34)

Мұндағы:

Т – ауысымдағы бульдозердің жұмыс ұзақтылығы (8,2 с.)

q – бульдозердің бір рет тасмалдағандағы, топырақтың тығыз күйіндегі көлемі, м³ ;

α – тасымалдау кезіндегі топырақтың жоғалтуын ескеретін  коэффициент.

(α=1 - 0,005 •l_Г = 1 – 0,005 •36 = 0,83);

К_в – уақыт кезіндегі көліктің пайдалану коэффициенті;

Т_н – топырақты алу уақыты, мин;

Т_п – жылдамдықты салуға кететін уақыт, мин;

l_г,l_п – тасымалдаудың жүкпен және жүксіз есептік арақашықтығы, м;

V_г,V_п – бульдозердің тиелген кездегі және бос кезіндегі жылдамдығы, м/мин.

П_э = (60•8,2•3•0,83•0,8)/(0,24+0,1+(18/40)+(18/75)=917,13м³/см

Бульдозермен топырақты өңдеу үш негізгі кезеңге бөлінеді: алу, тасымалдау және топырақты қою. Алаңды дайындау жұмыстары қабат әдісімен орындалады, ол кезде топырақты өңдеу параллельді жолмен орындайды, келесі жолды өңдегенде үстінен 0,3м ден 0,5м ге дейін үстінен топырақ жабылады. Жерқазу көлігі сияқты бульдозердің де күшіне байланысты 150м арақашықтыққа дейін топырақты тасымалдау жағдайы кезінде тиімді.

3.1-кесте

   Жұмыс көлемінің ведомосты

№	Жұмыс көлемі	Жұмыс  көлемі		Негіздеме  (ЕНиР және т.б нормалар)	Механизмдердің уақыты	Маш. уақыт		Қажетті механизмдер		Звено  құрамы			Жұмысшы-уақыт меже-сі адам-сағ	Еңбек  шығындары		Бағалау		Жалақы
		Бірлік өлшемі	саны			маш-сағ	маш-ауыс	атаулары	маркасы	мамандығы	разряд	саны		Адам -сағ	Адам  күн	Жұмысшылар	машинистің	жұмысшыларға	машинистке
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
1	Бульдозермен өсімдік қабатын кесу  h=20 см	1000 м2	5.84	Е2-1-5	0.95	5.55	0.68	бульдозер	ДЗ-104	машинист	6	1	-	-	-	-	1,17	-	18,5
2	Экскаватормен қазан шұңқырмен топырағын өңдеу			Е2-1-8				экскаватор	Э-656	Машинист	6	1
	а) үйіндіге	100м3	31.37		2.4	75.8	9.25										2.54		80.3
	б) транспортқа	100м3	56.06		2.7	151.5	18.5										2.86		160.4
3	Топырақты қолмен өңдеу	м3	174	Е2-1-47						Жер  қазушы	2	1	0.27	47.27	5.76	0.307		50.04
4	Бетонды  дайындау құрылымы	м3	18.75	Е4-1-49						бетоншы	3;   4	1 2	0,22	4.125	0.5	0.157		2.94
5	Арматураны төсеу	т	93.8	Е4-1-46						арматурашы	5;  3 2	2 4 4	10	938	114.4	7,75		726.95
6	Қалыпты орнату	м2	1540	Е4-1-34						Ағаш ұстасы	4;  3; 2	2 2 1	0,25	385	46.95	0,179		275.7
7	Бетон қоспасын  төсеу	м3	2577	Е4-1-49						Бетоншы	4; 3	5 5	0,3	7731	94.3	0.215		554.1
8	Қалыпты демонтаждау	м2	1540	Е4-1-34						Ағаш ұстасы	4 3; 2;	2 2 1	0,16	246.4	30.04	0.107		164.8
9	Ыстық  битуммен  гидроизоляция	100м2	131.1	Е11-37						Су  оқшаулағыш	3; 2;	5 5	8.3	1089.8	132.9	5.93		777.4
10	Бульдозермен  топырақты қайта  көму	100м3	45.7	Е2-1-34	0.49	22.4	2.7	бульдозер	ДЗ-8	Машинист	6	1					0.519		23.72
11	Топырақты нығыздау:	100м3	130.2	Е2-1-29	0.34	44.3	5.4	прицеп. каток	ДУ-39А	Тракторшы	6	1					0.36		46.9

 

3.2  Объектік құрылыстық бас жоспарды жобалау

Құрылыстық бас жоспар жалпыалаңдық және объектілік болып екі түрге бөлінеді. Біріншісін жобалаушы ұйым жұмыс жобасы деңгейінде құрылысты ұйымдастыру жобасының (ҚҰЖ), ал екіншісін кұрылыс ұйымы жұмыс кұжаттары деңгейінде жұмыс өндірісі жобасының (ЖӨЖ) кұрамында жасайды.

Объектілік құрылыстық бас жоспар жалпыалаңдық құрылыстық бас жоспарға кіретін барлық салынып жаткан үймереттер мен ғимараттарға арналып, бөлек жасалады. Күрделі үймереттер үшін объектілік кұрылыстық бас жоспар түрлі кезендерге (даярлық, негізгі, т.б.) және жұмыс түрлеріне (жер жұмыстары, жерасты - жерүсті бөлігін салу, жабын жұмыстары және басқа) арналып жасалуы мүмкін.

Құрылыстық бас жоспарды жасау үшін пайдаланылатын бастапқы кұжаттар:

- құрылысты ұйымдастыру жобасының құрамындағы кұрылыстық бас жоспар шешімі;

- кешенді торкөзді график немесе жұмыс өндірісінің мерзімдік жоспары;

- технологиялық карталар, үймереттің немесе ғимараттың жұмыс сызбасы.

Объектілік құрылыстық бас жоспарды мердігер немесе оның тапсырмасымен бірлестіктің немесе ведомствоның жобалау-технологиялық ұйымы жасайды.

Құрылыс шаруашылығының уақытша объектілерін орналастыруды құрастыру және жүк көтергіш механизмдерден бастау керек, өйткені кұрылыстық бас жоспардың қалған барлық шешімдерінің орындалуы - ең алдымен, солардың қалай орналастырылуына байланысты.

Құрастыру крандары мен жүк көтергіштерді орналастыру мен объектіге байлау, құрылыс алаңындағы жұмыстарды тежеу және қауіпті аймақтарды анықтауға байланысты мәселелерді жұмыс өндірісінің әрбір нақтылы жағдайын, қауіпсіздікті сақтаудың техникалық талаптарын, жұмыс өндірісінің картасын ескере отырып жобалау керек.

Құрастыру крандары жүретін жолдарды, әдеттегідей үймереттің өн бойымен салу қажет. Машиналарды топырағы алынған жерлерде (ор, шұңқыр, қанау және басқаларда) еңістен қауіпсіз қашықтықта пайдалануға рұксат етіледі.

Объектілер жанындағы қоймалар кұрылыс ішіндегі жолдар мен негізгі тасымал магистральдары арқылы жеткізілетін материалдарды түсіріп, қабылдап алуға жеңіл боладыау деген жерлерге салынады. Құрама құралымдар, материалдар, жартылай шикізаттар қоймалары кран жұмыс істейтін аймақта орналасуы керек.

Қоймаларды орналастыру кезінде өндіріс жұмыстарынын технологиялық карталары мен үлгілерінде қабылданған шешімдерді басшылыққа алу керек. Осымен бірге механизмдердің жұмыс істейтін аймағындағы қойма алаңдарының габаритті үлгілерін анықтаумен ғана шектелмей, құрастырудың технологиялық реттілігін есепке ала отырып құрама кұралымдардың түрлері мен маркаларына қарай сұрыптап, реттеп орналастыру қажет.

Объекті жанындағы механикаландырылған қойманың ені тиеу-түсіру жұмыстарының параметрлеріне байланысты белгіленеді және ол әдетте 10 метрден аспайды.

Бұйымдарды, құралымдарды және жартылай шикізаттарды ашық қоймаларға үйгенде қойманың өн бойымен және қөлденеңінен ені 0,7 метрден кем емес өткін қалдырылады және қөлденең өткіндер әр 25-30 метр сайын болуы керек.

Өрт қаупі бар және шаңтозаңды материалдар сақталатын ашық қоймалар басқа үймереттер мен ғимараттардың ық жағына орналастырылады және олардың 20 метрден кем қашықтықта болмауы керек. Барлық қоймалар жол шетінен кем дегенде 0,5 метр жерде орналастырылады.

Құрылыс алаңындағы ішкі құрылыс жолдары қоймалар мен механикаландырылған жабдықтардың жұмысын тоқтаусыз қамтамасыз етуі тиіс. Уақытша жолдардың ені және олардағы қозғалыс қатарының саны автомобиль түрлеріне, жолдардың категорияларына байланысты анықталады және көлік бір бағытта жүрсе жол ені - 3,5 метр, ал екі бағытта жүрсе 6 метр деп қабылданады..

Қоймалар мен құрылыс ішіндегі автомобиль жолдарын орналастырғаннан кейін уақытша құрылыстарды салуға көшеді. Уақытша(негізінен инвентарлық) өндірістік, санитарлық-тұрмыстық, әкімшілік үймереттері жұмысшылардың жұмыс орындарына қауіпсіз және ыңғайлы өткіндермен баруын және үймереттердің өзара тұруын қамтамасыз ететіндей орналасуы қажет. Бұл үймереттерді коммуникацияға қосуға кететін және пайдалану шығындарын азайтуға көмектеседі. Егер жалпыалаңдық құрылыстық бас жоспар бар болатын болса, онда объектілік жоспарда тек салынып жатқан объектіге жалғас территориялардағы уақытша үймереттер, ғимараттар мен жабдықтардың орналасу жағдайы ғана анықталады.

Объектілік кұрылыстық бас жоспарында техника қауіпсіздігі талаптары нақтылана түсіп, жұмысқа қауіпті деп қоршалған механизмдер орналасқан және жоғары кернеулі электр желілері өтетін аймақтар, темір жол өткелдері, көлік қозғалысын реттейтін белгілердің қойылған жерлері, тағы басқалар көрсетіледі. Осы сияқты кұрылыс шаруашылығының басқа да элементтері анықталады.

3.3 Құрылыс алаңындағы қауіпсіздік техникасы және өндірістік санитария

Құрылыс алңына кірер алдында, бөгде адамдарға кіруге болмайды деген белгілер орнатылады.

Құрылыс алаңына жеткізетін жолдар мен сапарлар құрылыстың басталуына дейін үймереттерді және тасымалдау құралдары және құрылыс машиналарының соғылып жатқан барлық обьектілерге еркін жетуін қамтамасыз етеді.

Обьект территориясына материалды алып кіруге тек қана оларды сақтау орындары орнатылып болған соң ғана рұқсат етіледі. Материалды, бұйымдарды, қондырғыларды тек тегістелген, тығыздалған алаңшаларға орналастыруға, ал қысқы кезде қардан, мұздан тазаланған жерлерге орналастыруға болады.

Қоймалық бөлмелер беттік сулардан тазартылады. Құрылыстың көтергіш тасымалдаушы механизмдердің ауалық электрберіліс сымдары астында жұмыс істеуіне (кернулігі бар) рұқсат етілмейді.

Құрылыс алаңын ұйымдастыру және жұмысшылардың жұмыс орнын қауіпсіздігін  қамтамасыз ету барлық жұмыс қатарында. Құрылыс алаңның қауіпті жерлерінде түрлі жұмыс учаскелерінде, жұмыс орнында, құрылыс пен техника жолдарында, қауіпті жұмыс жүріп жатқан жолдарда қауіпті екенін көрсету керек. Қауіпті аймақтарда келтірілген форма қауіпті белгісімен белгіленеді. Құрылыс алаңы, жұмыс орны, жол мен жолдар тәуліктің қараңғы кезінде жарықтандырылуы керек. Құрылыс алаңына кіруге  көліктерге жүретін сүлбе орнатылуы керек. Құрылыс алаңында көліктің жылдамдығы 10 км/сағ, ал бұрылыстарда 5км/сағ жүру керек.

Мұндай талаптардың бақылануы құрылысқа арнлған территорияны таңдаудан басталады, сонымен қатар ғимараттағы орындар мен оларды жабдықтаудан басталады. Көрсетілген тапсырмалардың шешімдері басты жоспарды жасауда қарастырылады және санитарлық ережелермен таныстырылады.

  Санитарлық - тұрмыстық орындарға жататындар: киім ілетін бөлме , киім кептіретін жер, жуынатын бөлме, асхана және әжетхана. Осы мақсатта уақытша ғимараттар (көшпелі) қарастырылған, өйткені олар басқа да құрылыстық аймақтарда өте қажет.

Демалыс орнында медициналық алғашқы көмек көрсетуге арналған, ішінде қажетті заттарымен бірге аптечка да бар.

Тұрмыстық орындарды міндетті түрде өзінің ішкі су құбыржолдарымен, құбырмен, жылу және желдеткішпен жабдықтау қажет. Қабырғаның, төбенің және еденнің жоғарғы  қабаты  өндірістік тазалық ережелеріне сәйкес келуі қажет.

3.4  Мерзімдік жоспарлау

Қоймалар,  уақытша су жүйесі, канализация, электр желісі құрылыс алаңының бос жерінде болуы шарт.

Уақытша су желісі көміліп, жергілікті су құбырына су өлшегіш қондырғы арқылы қосылады.

Уақытша электр желісі жергілікті электр желісіне трансформатор арқылы қосылады. Таратқыш щиттерді электр қондырғыларын қосатын жерге орналастырады.

Сыртқы жарықтандыру қондырғылары алаңның төртбұрышына ағаш тіректері арқылы орнатылған. Жұмыс орындары персоналды жарықтандыру мачталарымен жүзеге асады

Алаңның уақытша қоршауы жолдан, уақытша үймереттер мен ғимараттардан кемінде екі метр қашықтықта болуы қажет. Қоршау уақытша және тұрақты болуы мүмкін.

3.4.1  Уақытша үймереттер мен тұрмыстық ғимараттар

Уақытша үймереттер мен ғимараттар - қажеттілігін анықтау үшін негізгі жұмысшы саны мен нормативті көрсеткіш қажет.

Қосалқы ғимараттардың қажетті аудан көрсеткішіні төмендегі формуламен анықтаймыз:

  (3.35)

мұндағы: n - ауданның нормативтік көрсеткіші ҚНжЕ 3.01.01-85;

N – жұмысшылар саны

Есепті шығару үшін келесі берілгендермен пайдалануға болады.

Жалпы адам саны  100% =55 адам

Жұмысшы   83% =  47 адам 

ИТР 13% =6 адам

Күзетші 4% =2 адам

Гардероб: есеп бойынша гардероб ауданы алынады: 6м² - 10адамға

S^r_тр = 6• 55/10 =33м²

 Жуынғыш:  Жуынғыш ауданы есептеп алынады: 0,365м² - 10адамға

S_тр^у = 0,65 • 55/10 =3,575м²

Әжетхана ерлер үшін ауданын есептеп анықталады: 0,7м² адамға, әйелдер  үшін 1,4м² 10адам үшін:

S_тр⁰ =  41 • 0,7/10 + 14 • 1,4 /10  =4.83м²

Асхана: асхана ауданы мына есеппен анықталады:

S_тр^с = 1,2 • 55 = 66м²

Административтік бөлімнің ғимараттарының ауданы келесі формуламен есептеледі:

S_тр = S_n • N (3.5)  (3.36)

Контор ауданы мына есеппен қабылданады: 4м²  1 адамға

S_трⁿ = 4 • 6 = 24м²

Демалу бөлмесінің ауданы келесі есептен алынады: 0,75м²   1 адамға

S_тр⁰ = 0,75 • 55 = 41.25м²

Диспетчерлік ауданы келесі есептен табылады: 7м² 1 адамға

S_тр^д = 7 • 2 = 14м²

Есептелген уақытша ғимарат пен құрылымның есебін кестеге енгіземіз.

3.2 –кесте. 

Уақытша үймереттер мен тұрмыстық ғимараттар

№	Атауы	Талап ету ауданы, м2	Өлшемі	саны	Жалпы аудан, м2
1	2	3	5	6	7
1	Гардероб	33	5,5х3,0х2,7	2	33
2	Жуынғыш - душ	3,575	2.7х2,5х3	1	6.75
3	Әжетхана	4.83	2,2х2,2х2	1	4.84
4	Асхана	66	9.5х3,5х3	2	66.5
5	Прораб бөлмесі	24	7х3,5х3	1	24,5
6	Дем алу бөлмесі	41.25	9х4.4х3	1	39.6
7	Диспетчерлік	14	3,8х2,8х3	1	10,6

3.4.2 Қойма алаңдарын есептеу

Қойма алаңдарын есептеу үшін құрылысқа қажетті материалдың көлемін анықтау қажет. Материал түріне байланысты ашық, және жаппа қойма түрлері қолданылады.

  (3.37)

   мұндағы:   - қоймадағы материал мөлшері;

- құрылысқа қажетті жалпы материал мөлшері;

- есептік мерзім ұзақтығы;

 - материалдық артық мөлшері күнмен;

 - материалды пайдалану теңсіздігі, қабылдаймыз 1,3;

Қойманың жалпы ауданы.

  (3.38)

Қойманың толық ауданы

     (3.39)

мұндағы:  - қойманы пайдалану коэффициенті

   Өндірісті сумен қамтамасыз ету. Құрылыстағы сумен қамтамасыз ету жүйесі жергілікті су жүйесіне қосылған. Құрылыстағы сумен қамтамасыз ететін уақытша су құбырының диаметрін және орналасу жерін шешу кезінде келесі су тұтыну көздерін білу қажет:

Q_өнд - өндірістік; Q_т - тұрмыстық және шаруашылық; Q_ж- жуынатын жерге; Q_өрт- өрт сөндіруге.

Жалпы су шығыны: 

(3.40)

Өндірістік су шығыны мына формула бойынша анықталады:

  (м/сек);    (3.41)

мұнда:  n_i – максималды смендегі жұмыс көлеміндегі машина саны;

q_i - өндіріске кеткен меншікті су шығыны; К_i – 1 сағатқа кететін нормативті судың коэффициенті;  t – судың шығындау уақыты.

Эксковатор

t₁ = 8 сағат n₁ =1 k₁ = 2 q_n1=10л/тәулік

Автомобиль

t₂ = 8 сағат n₂ =1  k₂=1.5   q_n2=300л/тәулік

Бульдозер

t_з = 8 сағат n₃ = 1 k₃=1.5   q_n3=150л/тәулік

Компрессор

t₄ = 8 сағат n₄ =1  k₄=1.5   q_n4=30л/тәулік

  

Тұрмыстық су шығыны мына формуламен анықталады:

(3.42)

мұндағы:

q_xi - кезеңдегі тұрмыстық су шығыны нормасы.

K_i- сағаттың  суды пайдалану теңсіздігі коэффициенті.

N- кезеңдегі ең көп жұмысшылар саны

Асхана

q_xi=10 л бір орынға N=12 адам k₁=1,5 t=8 сағат

Алаңдағы суды қолдану

q_x2=15 л бір орынға   N=12 адам k₂=3   t=8 сағат

Жуынатын жерге су шығынын есептеу

t₁= 45 мин жуынатын жердің жұмыс жасау мерзімі

q_ж= 25 л бір адамға су шығыны

Өрт сөндіруге су шығынын есептеу

Q_өрт=Q_n

мұндағы:

Q_n = сыртқы өрт сөндіруге үш сағат бойы.

Уақытша су құбыр диаметрі мына формула бойынша анықталады:

мұндағы: V – қыбырдағы судың жылдамдығы Ø100 мм үшін, сондықтан есептеудің нәтижесі бойынша қанағаттандырады Ø100 мм су құбыры.

3.4.4  Құрылысты электр энергиясымен қамтамасыз ету

Құрылыста электр энергиясы электр қондырғыларына, жұмыс орнын және алаңды жарықтандыруға, қоймаларды және тұрмыстық бөлімдерді жарықтандыруға жұмсалады.

Бұларға жұмсалатын энергия мөлшері мына формуламен анықталады.

  (3.43)

мұндағы:

- желідегі энергия жоғалу коэффициенті.

- механизмдер мен қондырғылардың пайдаланатын қуаты, кВт

- технологиялық процесстерге жұмсалатын энергия

- сыртқы жарықтандыруға жұмсалатын энергия

К_с , К_т , К_он , К_ов – коэффициенттер.

- коэффициенттер.

Ішкі жарықтандыру қажетті лампа саны

Қойма және құрылыс алаңына

 

4 шамшырақ қабылдаймыз.

ТМ 100/6 трансформаторын қабылдаймыз. Бұл трансформатор жергілікті 6 кВ электр желісіне жалғанған.

4  Құрылыс экономикасы  бөлімі

4.1 Түсініктеме қағазы.

Ақтау қаласындағы 700 орындық мектеп құрылысына  арналған  құрылыс  сметасының құжаттары ҚР  ҚНжЕ  8.02-01-2002  « ҚР  құрылыс  сметасының  анықтау  кезегі»  және   «Құрылыс  жұмыстарындағы  сметалық  нормалар  мен  есептеулерінің  жалпы  ережесі».

1. Құрылыс  аймағында  сметаны  құру   кезінде  құру   кезінде  ҚР  ҚНжЕ 8.02-05-2002 қолданады.

1.1 Құрылыс  жұмысндағы  есептеулер  мен  сметалы нормалар  жиынтығы  ҚР  ҚНжЕ  8.02-05-2002  қолданады.

1.2 Құрылыс  материалдары , құралдар  мен  конструкцияның  бағаларының сметалық  жиынтығы  ҚР  ҚН 8.02-04-2002  қолданады.

1.3 Жергілікті  құрылыс  материалдарына,  құралдары  мен  конструкцияларына  бағалық  сметаның  жиынтығына   ҚР  ҚН 8.02-04-2002  қолданады.

1.4 Құралдар  монтажына  бағаларды  ҚР  ҚН 8.02-04-2002  қолданады.

2. Белгіленуде  берілген  шығындардың  сметалық  есебін  анықтағанда  «ҚР  құрылысының  бағасын  анықтау  кезегі»  одақтың  құрылыс  жұмысшылары  мен  механизаторлар  жұмыс  ақысының  пайызымен  есептейді.

2.1  Уақытша ғимарат  пен  құрылым  шығындары  ҚР  ҚН 8.02-04-2002  бойынша  жүргізіледі .

2.2 Қыс  мезгілдегі  монтажды- құрастыру жұмыстарындағы  қосымша  шығындар НДЗ-2001, ҚР  ҚН 8.02-04-2002  бойынша  жүргізіледі.

2.3 Жұмысшылардың еңбек ақысы мен қалыпты жұмыс ақысы құрылыс монтажды жұмыстарға кеткен уақытқа байланысты ҚР ҚН 8.02-02-2002 бойынша жүргізіледі.

2.4 Сметалы құжаттар 2001ж бағалардың базисті деңгейіне байланысты құралады.

2.5  Қорытынды бос сметалы есепке ағынды деңгейдегі бағалар мен айлық өзгермелі көрсеткіштер алынады. (АӨК=1,409), соның ішінде төлем өлшемі 2% және НДС өлшемі 13% болып алынады.

2.6 2008ж құндық есептері АВС 4РС 3,7 түріне қарай жасалады. Жобаланған ғимараттың өзіндік бағасы 555722,29 мың теңге, ал жалпы пәтер ауданы 10105,24 м². ғимараттың 1 м² 54993,47 теңге, ал АҚШ доллары 1$=120,7 деп есептесек 1м² пәтер 455,62 АҚШ долларына тең.

5  Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау бөлімі

5.1 Еңбекті қорғау

   Құрылыс салу кезінде қауіпті жұмыс – бұл жинақтау жұмысы. Олар келесі себептерге байланысты болады: жинақтау элементтерінің дұрыс жалғанбауы, жұмысшылардың биіктен құлауы, жинақтау элементтерінің дұрыс таңдалмауы, дұрыстайтын машина және механизмдердің, түнгі жарық беру құралдарының аздығы және т.с.с. Жер жұмыстары өндірісінде топырақты өңдеу кезінде, қазаншұңқырға іргетасты орнату кезінде туатын қауіптер. Топырақтың бұзылуы оның дұрыс тығыздалмауынан болады. Электр зардаптары келесі себептерден болады болады: электр қондырғыларына арналған ережелерді дұрыс қолданбаудан, еңбекті дұрыс ұйымдастырмауда (құрылыс кезінде дайындық жасамау, механиздердің жұмыс түрі дұрыс болмауы, қондырғылардың ашық ток жүретін металл жерлеріне қол тиюі, дұрыс қозғалмаған немесе изоляцияланбағандықтан болуы мүмкін).

5.1.1 Тіршілікке төнетін қауіптің туатын көздері

Құрылыс алаңында келесі адам денесіне зиян әсерлер болуы мумкін:

-   шаң түрлерінен (жылжымалы, сырғымалы металдарды тасымалдағанда);

-   объектінің дұрыс жарықтанбауынан адамның тұрақты көру-көрмеуі;

-   әр түрлі жұмыстарды жасағанда немесе әрлеу жұмыстарында көп уақыт аяқпен тұрып қалуы;

Құрылыс алаңында өрт келесі себептерден тууы мүмкін:

-   электрмен дәнекерлеу;

-   битум пісіру жұмыстары;

-   сырлау жұмыстары;

-   лакпен бояу жұмыстары

Өндіріс санитарыясы және еңбек гигиенасы

Санитарлық қызмет ету және еңбек гигиенасын сақтау үшін келесі уақытша ғимараттар орналасқан:

-   киім ауыстыратын орын (ерлер үшін);

-   киім ауыстыратын орын (әйелдер үшін);

-   қол жуатын орын;

-   душ;

-   уақытша дәретхана;

-   тамақтану орны;

-   кеңсе;

-   асхана;

-   жылыту бөлмесі;

Жасанды жарықты табиғи жарық жетіспеген кезде жұмысқа комфорттық жағдай жасау үшін тәуліктің түнгі уақытында, сонымен қатар табиғи жарығы жоқ ғимараттарда қолданылады.

Жасанды жарық функционалды белгілеумен жұмыстық, апаттық, эвакуациялық және қорғағыш болып бөлінеді. Қажет болған жағдайда шырақтардың бір бөлігі кезекті жарықты қамтамасыз ету үшін пайдаланылады.

Жұмыс жарығы – барлық ғимараттар мен үйлерді қамтиды, сонымен қатар жұмысқа акрналған ашық учаскелерді, адамдардың жүретін жерлерінде және транспорт жолдарын қамтиды.

Апаттық жарық – жұмыс жарығының апаттық өшірілгенінде жұмысты жалғастыру үшін арналады.

Эвакуациялық жарық ғимараттағы жұмыс жарығы апаттық өшірілгенде жұмысты жалғастыру үшін арналған жарық. Бір мезгілде 50 не одан көп адам жұмыс істейтін жерде және адамдардың жүруі үшін қауіпті дерлерде ескеріледі.

Шағылу  бетінің коэффициенті ρ = 0,2 болған кезде фон  қараңғы болып саналады. Ажырату объектісі мен фон арлығында қарама-қарсылық < 2 болған кезде аз болып саналады. Қ₁ – 0,2 – 0,5 болған кезде орташа объектінің жарықтығы  мен фон айырмашылығы көзге түсерліктей байқалады. Осы нормаларға сәйкес қыздыру лампаларымен  бөлмелерге қажетті жарық түсіруді белгілейді.

Жарықтың ең аз мөлшерін көз жұмысының шарттарына сәйкес келесі параметр бойынша белгілейді: ажырату объектісінің шамасы фонның күшіне, фон мен объектінің қарама-қарсылығына, жарықтың көзіне және жарық жүйесі.

Жарық жүйесін таңдау технологиялық процесстердің талабына, ажырату объектісінің шамасына және көз жұмысының жағдайына тәуелді болады МЕСТ ІІ – 4 -79.

Жасанды жарық көзінде горизонтальді беттің қажетті жарығы мына формуламен анықталады:

, люкс; (5.1) 

  , люмен  (5.2)

мұндағы, Е – жарықтың ең аз нормасы, лк;

 _- лампаның жарық ағыны, лм;

 - жарық ағынының пайдалану  коэффициенті;

;   (5.3)

мұндағы, і – бөлімнің көрсеткіші;

һ – лампаның жұмыс бетінен қашықтығы, м;

А – бөлме ұзындығы, м;

В – бөлме ені, м;

N– шырақтың саны, дана;

 S– бөлме ауданы, м²;

R – қосалқы коэффициент.

     Еңбекті қорғаудың негізгі сұрақтары болып өндіріс бөлмелеріне және жұмыс орнын жарықпен қамтамасыз ету болып табылады.

Өндірістегі жарық, оның дұрыс жобалануы және орындалуы көру жұмыстарының жағдайын жақсартады, шаршағандықты төмендетеді, еңбек өнімділігін жоғарылатуды талап етеді және өндірілген өнімнің сапасын жақсартады, өндіріс ортасына жақсы әсерін тигізеді, сөйтіп жұмысшыға жағымды психикалық әсерін тигізеді, еңбек қауіпсіздігін жоғарылатып, жарақат алуды төмендетеді. Экономика жағынан тиімді болғандықтан барлық өндіріс бөлмелеріне күндізгі уақытты табиғи дарықты алдын-ала қарастырады.

5.2 Қоршаған ортаны қорғау

 Қазіргі кездегі құрылыс қарқынының  өсуінің және ғылыми-техникалық революцияның дамуы, ресурстарды рационалды пайдалану, қоршаған ортаны қорғау актуальді мәселелердің бірі болып бара жатыр. Табиғатқа оны ластамауға, оны сақтауға деген сұрақтар мемлекетіміздің дамуына терең мағыналы болып барады.

Бұл мәселелерді шешу үшін адамдарды қоршаған ортамен үнемі қарым қатынастар жасау керек, және де барлық жақтан білімді жетілдіріп, ғылым мен техниканы және экономиканың тарихында болуы мүмкін.

Жоғарыда айтып өткендей құрылыс болып жатқан кезде қоршаған ортаға міндетті түрде зиян келеді.

Қазақстан Республикасының 15 шілде 1997 жылғы „Қоршаған ортаны қорғау“  Заңына сәйкес экологиялық талаптарды орындау қажет,соның ішінде:

-   тұрғыншы халықтың экологиялық қауіпсіздігі;

-  адамның, өсімдіктің және жануарлардың генетикалық құрылымын сақтау;

-  табиғи ресустарды тұрғылықты даму мақсатында рационалды пайдалану;

-  санитарлы-гигеналық: улы заттардың мөлшерлік-шектік концентрация- сы МШК; рұқсат етілетін физикалық әсерлердің деңгейі (шу ,вибрация, ионды сәулелендіру және т.б.).

-  өндірістік-шаруашылық: улы заттардың шектеулі алулары мен тастаулары; қоршаған орта компоненттерінің шектеулік алулары; өндіріс қалдықтарының түзілуі мен тұтынуының нормативі;

-  комплексті көрсеткіштер: қоршаған табиғи ортаға шектулі антропогендік жүктеме; санитарло-қорғауыш аймақтың нормативі; құрылыс ережелері;

Заңда экологиялық қауіпсіздікке, құрылыстың табиғаттың экологиялық жүйесіне зиянды әсерін болдырмауға, биологиялық әралуандықты сақтауға бағытталған ғимараттар мен иммараттарды жобалау мен құрылысына қойылатын экологиялық талаптар белгіленген.

5.2.1 Жобалауға қойылатын экологиялық талаптар

Ғимараттар мен иммараттар, сумен қамтамасыз ету жүйесін, канализацияны, басқа да объектілерді жобалау кезінде қоршаған орта сапасының нормативтері есепке алынуы қажет,  зиянды қалдықтарды жою мен залалсыздандыру, өндірістің аз қалдықты және қалдықсыз технологиялары пайдалану, қоршаған ортаның ластануын алдын-алудың тиімді шаралары, қайта өңдеу мен табиғи ресурстарды тиімді пайдалану қарастырылуы керек.

Мемлекеттік экологиялық сараптамасының оң шешімі жоқ жобалар бекітілуге жатпайды, ал бұл жобаларды іске асыруды қаржыландыруға жол берілмейді. 

Кәсіпорындар, иммараттар және басқа объектілерді қайта жаңарту және құрылысын салуға қойылатын экологиялық талаптар

Кәсіпорындар, иммараттар және басқа объектілерді қайта жаңарту және құрылысын салу мемлекеттік экологиялық сараптамасының оң шешімі бар жоба бойынша іске асырылады және қоршаған ортаның сапалық нормативіне сәйкес жүзеге асады. Қоршаған ортаны қорғау шараларына қайшы келетін жұмыс құнын немесе бекітілген жобаны өзгертуге болмайды.

Құрылыс жұмыстары кезінде жерді қайта қалпына келтіру, аумақты көгалдандыру мен абаттандыру және қоршаған ортаны сауықтыру шаралары қабылдану қажет.

Қалалар мен басқа да мекендерді жобалау мен құрылысы кезінде қоршаған ортаны қорғау және экологиялық қауіпсіздік талаптарын есепке ала отырып, тұрғындардың өмірі, еңбегі мен демалысына  ең қолайлы шарттар қамтамасыз етілуі міндетті.

Экономикалық жағдайды шешу үшін шаруашылық механизмдерін қайта құруға; халық шаруашылығын тиімді өркендетуге бағытталған. Қоғамдық өндірісті дамыту қарқыны планетада халық санының күрт өсу қалпына келтіретін және қалпына келтірмейтін табиғи ресурстарды тұтыну:

-    қоршаған ортаға орасан көп мөлшерде одан зор көлемде табиғи ресурстардың алынуы;

-    ландшафтардың жаппай техногендік өзгеріске (қалалардың өсуі, ауылшаруашылығы өндірісі, тау жыныстарының орын ауысуы);

-    биосфера мен космоста өтетін активті техногенді процестер олардың энергиямен қанығуы және кеңістенуі, ал табиғи жүйелер үшін материалдық және энергетикалық компоненттердің қарқыны жөнімен табиғатта ешбір теңдесі жоқ болуы мүмкін;

-   адамдардың планета бетін мақсатты түрде өзгертуі және кейбір табиғи процестер мен құбылыстар;

-   Құрылысты монтаждау жұмыстарының өндірісіндегі процесстерде қоршаған ортаға тигізетін зақымдарын  максимальді қысқару мақсатында жобада алдын алу шаралары қаралған, құрылыс процесінде ауа бассейінінің  қорғауды қамтамасыз ететін, су ресурстарын  қамтамасыз ететін, шу деңгейін төмендететін, және өсімдік жабындысын қайта орнына келтіру   сияқты шаралар жобаланған.

5.2.2  Табиғатты қорғау іс-шаралары

Осы жобаға енгізілетін негізгі талаптар - құрылысы салынатын объекті мен жеткізілетін коммуникациялар және жолдардың ауданындағы табиғаттың, ландшафтың, жер бедері мен ағаш-өсімдіктердің сақталуын қамтамасыз ету болып табылады.

Сауда ғимараты  құрылысы кезінде және пайдалануға қабылданып болған соң, егер табиғи ортасы бұзылған жағдайда оны қалпына келтіру іс-шаралары іске асырылуы қажет.

Ақтау қаласындағы мектеп ғимаратының құрылысы экологиялық тепе-теңдікті сақтау мақсатында келесі шаралар жүзеге асырылуы қажет:

-  жоспарлау жұмыстары кезінде қайта қолдануға жарамды топырақ қабаты алдын-ала алынып, арнайы бөлінген орында сақталады;

-  құрылыс алаңындағы ағаштар қазып алынып, қайта пайдалану үшін басқа жаққа отырғызылады;

-  уақытша жолдар ағаш-өсімдіктерге залал тигізбеу талаптарын ескере отырып орналастырылады;

-  қазаншұңқырды қазу кезінде шаң-тозаңды азайту үшін құрылыс алаңына су себіледі;

-  жерді шайып кетпес үшін іс-шаралар жасалынбай құрылыс алаңынан ылдиларға қарай су ағызуға тиым салынады, суды жіберу жұмыстары қарастырылады;

-  құрылыс алаңында пайда болған тұрмыстық су жиындыларын тазарту  құрылысты ұйымдастыру жобасы және жұмысы өндірісі жобасымен қарастырылған тәртіп бойынша жүзеге асырылады;

-  құрылыс алаңы автотранспорттарды жуу мен тазарту орындарымен жабдықталады;

-  құрылыс алаңында құрылыс материалдарының қалдықтары мен қоқыстарын өртеуге болмайды, әсіресе битумды мастиктегі рулон, изоляциялық материал, бояу және т.б., қатты қалдықтар қоймаға жиналып, шығарылып, содан кейін жойылуға жатады.

-  жоғарғы қабаттардан жабылмаған лотоктарсыз қоқысты тастауға тиым салынады;

-  құрылыс алаңы мен 5м іргелес аумағы тұрмыстық және құрылыс қоқыстарынан тазарту ұйымдастырылады, және қарды уақытысында шығарып тастау жүргізіледі;

-  құрылыс кезінде атмосфераға токсинді тастандысы ең аз механизмдер мен машиналар пайдалану қарастырылады;

-  құрылыс жұмыстары толық аяқталған соң аббатандыруы бұзылыған аумақты кешенді қайта қалпына келтіру жұмыстары атқарылады, жасыл желек отырғызылады, газон мен гүлдер егіліп, жасыл желектерге қарау жүргізіледі;

-  аумақты тазарту күнделікті жүргізіледі; қоқыс пен тұрмыстық қалдықтарды жинау үшін аумақта асфальтті немесе бетонды төсеніші бар арнайы алаңдарда қақпағы жабылатын қоқыс тастайтын контейнерлер орнатылады және ол алаңдар дезинфекциялаудан өтіп, жуылып тұрады;  қоқыс пен тамақ қалдықтры күнделікті шығарылып тұру қажет, сонымен қатар қоқыс тастау урналары орнатылып (әрбір 30м сайын), күнделікті тазартылып, таза күйінде ұсталуы қажет.

 5.3  Өрт қарсы іс шаралар

Жобадағы  ғимарат өртке төзімділігі бойынша II дәрежелі. Барлық көтергіш және қорғау қабырғалары ҚМжЕ 2.02-05-2002 «Пожарная безопасность зданий и сооружений» бойынша жасалған.

Қонақ үйде арнайы өрт қарсы техникалық,ұжымдық және эксплуатациалық іс-шаралар өткізіліп тұрады.Өртке қарсы талаптар бойынша: уақытша өрт сөндіру су құбырлары жүргізілген.Өрт қауіпсіздігі талаптарына байланысты арнайы плакаттар мен стендтер ілінген. 

Техникалық іс-шараларға:өртке қарсы ережелерді сақтау және жылу жүйелерін дұрыс жүргізу.

Ұжымдық іс-шараға:қызметкерлерді өрт қауіпсіздігімен таныстыру.

Эксплуатациялық іс-шараларға:ғимараттың дұрыс орналасуы және электро қондырғыларды дұрыс орнату.

Жобада өрт қауіпсіздігіне қарсы іс-шаралар аса ұқыптылықпен жасалған.Оларға төмендегілер жатады:

·  Эвакуациялық жолдарда есіктер сыртқа қарай ашылуы.

· Эвакуациялық жолдарының саны СНиП РК 2.02-05-2002. талаптарына сай қабылдануы.

· Жобада жанбайтын және қиын жанатын материалдар алдын-ала ескеріліп қолданылуы.

· Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін автоматты өртке қарсы сигнал беру қондырғысы қарастырылуы.

· Жобаланушы объекті өрт сөндіретін құралдармен жабдықталғанны.

5.3.1 Құрылыс материалдарын сақтағандағы өрт қауіпсіздігі

Еріткіштерді,лактарды,бояуларды сақтау үшін тығыз жасалған ыдыстар қолданады.Кескіш құралдар мен ұсталық құралдар жеке қоймада сақталады.Қойма мен өзге ғимараттар арасы 12м-ден көп болу керек.

Қолданылатын химиялық заттардың жарылғыш-өртенгіштігін анықтайтын параметрлер (МЕСТ 12.1044-94).

   Осы жарылғыштық параметрлеріне сай жобада төмендегідей іс-шаралар қарастырылған:

-    Лактарды,бояуларды және еріткіштерді сақтау үшін арнайы ыдыстар пайдалану керек.

-    Қойма бөлмелерінде электрсымдар дұрыс жасалу керек.  

-    Ағаштар жеке бөлмелерде сақталу керек.

ҚОРЫТЫНДЫ

«Ақтау қаласындағы 700 орындық мектеп»  атты дипломдық жоба Қазахстан Республикасының нормативті – техникалық нормаларына сәйкес жасалған.

   Жобадағы қолданылған материалдар мен механизмдер экологиялық кауіпсіз, үнемді және монтаждауы жеңіл. Осы себептен құрылыстық жалпы бағасы және құрылыс уақыты төмендеді.

  Дипломдық жобада істеленген іс – шаралар төмендегідей: көлімді – жобалық және конструкциялық шешімдер, бас жоспар, қоршау конструкцияларының жылу – техникалық  есебі. Ғимараттың жеке конструктивтік элементерінің есебі жасалған. Ғимараттың  жер асты жұмыстарына технологиялық карта жобаланған.

   Құрылысқа арналған алаңның тандалуы инженерлік – геологиялық шарттарға және ғимараттың сенімділігін қамтамасыз етеді.

   Экономикалық бөлім кәзіргі жылдың бағаларына сәйкес орындалды. Құрылыс объектінің техникалық - экономикалық көрсеткіштері және сметалық есептер жасалған.

   Бұл жоба келесі шарттарға сәйкес: экологиялық, санитарлы - гигиеналық, өртке қарсы және басқа да шарттар, құрылыс ережелері және нормалары. Осы жобаланған нысан өмірге және денсаулыққа оптималды, қауіпсіз эксплуатациясын  қамтамассыз етеді.

Менің жобамдағы мектеп ғимараты болашақта болашақ ұрпақ  тәрбиесінде айтарлықтай орны бар, еліміз үшін маңызды мекеме болады деп сенемін.

ҚОЛДАНЫЛҒАН   ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1 СНиП  2.01.07 -85. Нагрузки  и возвействия  / Госстрой СССР . – М.ЦИТП Госстоя СССР,1986.

2 СНиП РК 2.04-01-2001.Стоительная  климатология  / Комитет  по  делам  строительства  МЭиТ  КР- Астана.;. 2002.

3 СНиП РК 2.04-03-2001.Стоительная  климатология  / Комитет  по  делам  строительства  МЭиТ  КР- Астана.;. 2002.

4  СНиП 3.02.01-87.Земляные  сооружения.Основания  и фундаменты.

5 СНиП 2.04-03-2002 Құрылыс жылу техникасы / Астана 2002

6 СНиП  II-23-81*7 Стальные конструкция  / Госстрой  СССР.- М.ЦИТП Госстроя  СССР, 1990.

7 СНиП 2.02.01-83. Основания зданий  и сооружений / Госстрой СССР.-М.:Стройиздат,1985.

8 СНиП 1.04.03-85 Нормы  продолжительности строительства  и  задела  в  сроительстве  предприятий, зданий и cооружений / Госстрой СССР, Госплан СССР.-М.:Стройиздат,1987.

9 СНиП III-4-80*.Теника  безопасности  в  строительстве / Госстрой СССР.-М.:ЦИТП  Госстроя  СССР,1989.

10 ГОСТ 12.1.046-85 .Нормы  освещенности   строительных  площадок /Госстрой СССР.-М.:ЦИТП Госстроя  СССР, 1989.

11 ГОСТ 21.508-93.Правила  выполнения архитектурно-строительных  рабочих  чертежей.- М.: Издательство стандартов,1993.

12 ГОСТ 21.508-93.Правила  выполнения рабочей документации  генеральных  планов  предприятий, сооружений  и  жилищно-гражданских объектов.-М.: Издательство сандартов,1995.

13 ГОСТ  21.101-93.Основанные  требования  к  рабочей  документации. Госстрой России. – М.:Издательства стандартов ,1993.

14 ЕНиР.Сборник 5.Вып.1. Методических  конструкций. /Госстрой  СССР.-М.: Стройздат,1989.

15  Металлические  конструкции./ Под ред. Е.И.Беленя.- М.: Стройиздат, 1986.

16 Металлические  конструкции./ Специалный  курс./Под Сред

17 Металлические  конструкции./ Справочник проектировщика. Под ред.Н.П.Мельникова.-М.:Стройиздат,1980.

18 Ботабеков А.К.  Методические указания  по  оформлению рабочих чертежей  железобетонных конструкций.-Алма-Ата  ААСИ,1990.

19 Хамзин С.К.,Абишев А.К.Технология строительных процессов.Учеб.для строит.специальностей  вузов.-Алматы : «Баспагер»,1995.

20 Байтурсунов  Д.М.,Хамзин С.К. Монтаж металлических  конструкций. Учебное пособие.-Алматы: «Антей»,2000.

21Хамзин  С.К.,Карасев А.К.Технология строительного  производст-ва: Пособие  по  курсовому  идипломному  проектированию.- М.:ВШ,1989.

22 Организация строительной  площадки.Методическая  разработка.-А-Ата.: 1989

23 Берлинов М.В.Основания  ифундаменты:Учеб.для  строит.спец.вузов. М.:ВШ,1988.

24 Цытович Н.А.Механика  грунтов  (краткий курс): Учебник  для  вузов.- М.:ВШ,1979.

25 Руководства  по   проектированию оснований  и сооружений.М.: Стойиздат,1977.

26 Организация  строительства  зданий  и сооружений  промышленного  предприятия  и  градостроительного  комплекса.Метод. указания  по разработке  курсового   проекта  для студ.07.08.-Алматы:КазГАСА,1996.

27 Дикман Л.Г.Организация  и планирование  сроительного  производства? Управление строительными  предприятиями   с основами  АСУ:Учеб 7для  строит.вузов  ифак –М.:В.Ш,1988.