Граждане, оскорбившие достоинство императора, сурово наказывались. 2. Друг хорошо вел дела, доверенные ему

1. Граждане, оскорбившие достоинство императора, сурово наказывались. 2. Друг хорошо вел дела, доверенные ему.

Занятие 16.

Перфектные времена страдательного залога.

Упражнение 1.

a) Проспрягайте во всех временах системы перфекта страдательного залога глаголы: construo, construxi, constructum, construĕre; moveo, mōvi, mōtum, movēre.

b) Определите формы глаголов, переведите на русский язык: monstrātus est, monstrātus erat, monstrātus erit; condidisti, condidĕras, condidĕris; dicunt, dicēbat, dicet; mutāmur, mutabārum, mutabĭmur.

Упражнение 2.

A. 1. Roma condĭda est a Romŭlo et Remo. 2. Lex a consŭle lata est. 3. Caesar a conjuratorĭbus in curia necātus est. 4. Leges Romānae a multis jurisprudentĭbus inventae sunt. 5. Libertas et vita civium exercĭtu defensae erant. 6. Cicĕro a senatorĭbus pater patriae appellātus est. 7. Voluntas testatōris, quae in testamento scripta est, legis vim habet et non mutātur.8. Ex servō libertus est.

B. 1. Troja a Graecis delēta est, sed memoria Trojae ab Homēro poētā servāta est. 2. Eloquentia data est multis, sapientia paucis. 3. In templo Apollĭnis Delphĭco inscriptum erat: «Nosce te ipsum». 4. Babylon altis muris cincta erat. 5. Alexander Magnus ab Aristotĕle, viro sapienti, erudītus est. 6. Romŭlus et Remus, ut fama est, in eisdem locis, ubi flumĭne Tibĕri exposĭti et a pastōre educāti erant, urbem condĕre statuērunt. 7. Socii Ulixis boves sacras Solis dei interfecērunt et ad cenam paravērunt; eā de causā in alto mari omnes naves Ulixis fractae et socii ejus necāti sunt. Ipse Ulises, tempestāte coactus, ad insŭlam Ogygiam pervēnit, ubi apud nympham Calypso septem annos vixit. Postquam Calypso, a deis admonĭta, eum in patriam remīsit, navis ejus a Neptūno deo fracta est. Ulixes, fame et frigŏre confectus, ad Phaeācum insŭlam actus est, qui eum bene accepērunt et paulo post in patriam misērunt.

Упражнение 3.

1. Сыновья были назначены наследниками. 2. Обвиняемый был оправдан судьей.

Занятие 17.

Отложительные, полуотложительные глаголы.

Упражнение 1.

a) Проспрягайте во всех временах индикатива глаголы: arbitror 1, loquor 3.

b) Образуйте причастия от глаголов: sequor 3, orior 4.

c) Напишите основные формы глаголов: aggrĕdior, congrĕdior, egrĕdior, ingrĕdior, progrĕdior, regrĕdior. Какие вы знаете в новых языках слова, образованные от этих глаголов?

Упражнение 2.

A. 1. Qui nascuntur, patris familiam sequuntur. 2. Hostes oppĭda nostra aggrediebantur. 3. Amīcus pollicĭtus est pecuniam brevi reddĕre. 4. Leges scriptae Romae quinto saecŭlo ante aeram nostram ortae sunt. 5. Plebs querĭtur injurias patriciōrum. 6. Omnes gaudēmus libertāte et justitia. 7. Popŭlus Romānus partim suo proprio, partim commūni omnium jure utĭtur.

B. 1. Poētae nascuntur, oratōres fiunt. 2. Malus miles est, qui imperatōrem gemens sequĭtur. 3. Thales, unus e sapientĭbus Graecōrum, omnia ex aqua orta esse docēbat. 4. Ut arbitrātur, ita loquĭtur. 5. Quidquid est natum, morĭtur. Quidquid morĭtur, natum erat. 6. Proelio trans Rhenum nuntiāto, Suebi, qui ad ripas Rheni venĕrant, domum reverti coepērunt. 7. Audentes fortūna juvat.

Упражнение 3.

1. Судьи преследуют несправедливость. 2. Александр Великий умер в Вавилоне.

Занятие 18.

Gerundium. Gerundivum.

Упражнение 1.

a) Образуйте герундив от глаголов: voco 1, loquor 3, traho 3, fallo 3, patior 3.

b) Напишите Gen. и Abl. Герундия от глаголов: amo 1, teneo 2, vinco 3, nascor 3, venio 4.

c) Переведите на русский язык: 1. Epistŭla scripta est. Epistŭla scribenda est. 2. Patriam defendĭmus. Patria nobis defendenda est.

Упражнение 2.

A. 1. Dicendo dicĕre, scribendo scribĕre discĭmus. 2. Libertas est potestas faciendi id, quod jure licet. 3. Magistrātus popŭli Romāni jus edicendi habent. 4. Lex jubet, quae facienda sunt, prohibetque contraria. 5. Nobis legĭbus parendum est. 6. Culpa demonstrāta punienda est. 7. Ars scribendi.8. Pax quaerenda est.9. Studium honeste vivendi.10. Quod erat demonstrandum.

B. 1. Homĭnis mens discendo alĭtur et cogitando. 2. Veste frigŏris depellendi causā reperta est. 3. Et libĕris et viris libri legendi sunt. 4. Gutta cavat lapĭdem non vi, sed saepe cadendo. 5. Vera sententia apud antīquos erat non ars dicendi, sed ars tacendi difficillĭma est. 6. Caesar belli gerendi facultātem propter anni tempus non habēbat. 7. Consilia prudentium virōrum audienda sunt.8. Ocŭlis magis habenda fides, quam aurĭbus est.9. Nihil sine ratiōne faciendum est.

Упражнение 3.