13. Кездейсоқ сандар көмегімен шифрлеу.
Кездейсоқ сандар- тәуелсіз кездейсоқ шамалардың мағынасы ретінде қарастырылатын сандар. Олардың сандар саны сәйкес келуі керек, олардың жалпылама түрі келесідегідей (мысалы, m- ондық бөлшек разрядттары). Позициялық жүйедегі кездейсоқ сандар р бірдей нәтижелі жарыстардың нәтижесі болады. (әр шыққан жауапқа р-сандарының біреуі 1/р ықтималдығымен сәйкес келеді).
Кездейсоқ сондарды қолдану математикалық оқиғаны және ойын теориясындағы кездейсоқ техникасымен байланысты. Кездейсоқ сандар негізі ретінде халықты тіркеу нәтижесі, тираждық кестелерді пайдалануға болады.
Модельдеу есептеріне байланысты ЭЕМ-де кездейсоқ сандар құралы құрастырылды. Қазіргі кезде статикалық әдіс бойынша жүргізілетін әдістердің көп бөлігі кездейсоқ сандарды пайдалану арқылы жүзеге асады. Алатын кездейоқ сандар периоды бар.
Енді кездейсоқ сандар көмегімен шифрлеу сұрағын қарастырайық. Кездейсоқ сандар құрылғысы келесі алгоритм бойынша іске асады:
Тi+1=(a*Ti+b) mod c, (1)
Мұндағы Ti –алдыңғы кездейсоқ сан;
a,b,c коэффициенттері – тұрақты бүтін сандар. с =2n, мұндағы n – процессор разрядтылығы (машиналық сөздің ұзындығы), b – тақ сан . Біз қарастырып отырған жағдайда кездейсоқ сандар С периоды бар.
Шифрлеу процессі келесідегідей анықталады. Шифрланған хабарлама тізбектелген сөз ретінде беріледі
S0, S1, ….
(әр n ұзындығы), оны 2 модуль бойынша Т0, Т1, …. сөздерімен қосады.
Осылайша сөз тізбегінен тұратын жаңа сөз пайда болады
Ci=Si + Ti,
Мұндағы Si + Ti = (Si + Ti) mod 2 (i=0,1,2,3,…)
Ti тізбектегі шифр гаммасы деп аталады. Шифрді шешу процессі келесіден тұрады, шифр элементтерін тағы бір рет тізбегін орналастыру үшін сол гамма шифрін қайта қолданамыз:
Si= Ci+ Ti
Т0 шифрлық кілт болып табылады, ол тек қана жіберушімен шифрленген хабарламаны қабылдаушыға белгілі болуы керек.
Қарастырылған шифр симетриялық шифрлер класына жатады, өйткені шифрлеу және оқу үшін бір кілт пайдаланылады.
С=2n код астын ұлғайта отырып, хабарламны шифрден шығару тек кодты тауып алу арқылы жүзеге асады.
Бұл әдісті көбінесе программалар схемаларының «ішінде» қолданады, мысалы, локальді дисктегі мәліметтерді қорғау үшін (немесе иілгіш немесе қатты дискілерде). Осы қарастырып отырған әдісті мысал арқылы қарастырайық.
Мысал 1. ЭЕМ-дегі сөздің ұзындығы- 1 байт, басқаша айтқанда n=8 (битке), с = 2n=28=256
Кілт Т0=10101100 делік. Онда (Т0)10= 1*27+0*26+1*25+0*24+1*23+1*22=128+32+8+4=172
а=17, b=11 деп алсақ. <<I love you>> сөйлемін шифрлейік (2)
Шифрлеу алгоритм нәтижесі кестеде көрсетілген:
Буква |
Код(10) |
Si |
Ti |
Ci |
I |
73 |
01001001 |
10101100 |
11100101 |
_ |
32 |
00100000 |
01110111 |
01010111 |
L |
108 |
01101100 |
11110010 |
10011110 |
O |
111 |
01101111 |
0011101 |
01110010 |
V |
118 |
01110110 |
11111000 |
10001110 |
E |
101 |
01100101 |
10000011 |
11100110 |
_ |
32 |
00100000 |
10111110 |
10011110 |
Y |
121 |
01111001 |
10101001 |
11010000 |
O |
111 |
01101111 |
01000100 |
00101011 |
U |
117 |
01110101 |
10001111 |
11111010 |
Кодталған (2) сөйлем түрі келесідегідей:
11100101 01010111 10011110 01110010 10001110 11100110 10011110 11010000 00101011 11111010
I _ L O V E _ Y O U
Шифрді шешу процессі кері тәртіппен іске асады, дәлірек айтқанда келесі қадамдар арқылы орындалады :
1- қадам.Шифрленген екілік сөйлем ұзындығы 1 байт (8 екілік разрядтарға) болатын топтарға бөлінеді – ол Ci сөзі.
2- қадам. Сонан кейін Т0 бастап Ti тізбектеліп көшіріледі (қатадан басталады).
3- шаг. Si –ді табамыз, ол Si= Ci+ Ti
... Магистерлік диссертацияның мақсаты. Байланыстың үзілісіздігін және қызмет көрсету сапасын арттыру мақсатында телекоммуникациялық желілердің өміршеңділігін бағалайтын әдістеме құру. Магистерлік диссертацияның ғылыми жаңалығы. Максималды ақпарат ағыны матрицасы мен е ...
... ғы – жас ұрпақты тәрбиелеу мәселелерін отбасының әлеуетін пайдалана отырып шешуге болады. 3.2 Қазақстандық отбасылардың әлеуметтік мәселелерін шешуде ұсынылатын модельдер Біздің қоғамның маңызды мәселелерінің бірі - отбасы тұрақтылығын сақтау, ...
... арнайы шұңқырларға салынып, залалсыздандыру жұмысын жүргізіп отырады. Берілген дипломдық жұмыс «Қарағанды қаласының сауда орталықтарына келіп түсетін ысталған балықты ветеринарлық-санитарлық сараптауға» байланысты біз ысталған балықтардың құрамында ...
... ;ып ай бойы әлде бір сиқырлы әлемге арбалғандай күйде жүрдім. «Қазақ әдебиеті тіршілігін тоқтатты деп кім айтты? Жоқ, ол тірі, мұндай ғажап туындыны дүниеге әкелген әдебиет өмір сүре береді» деген жүрекжарды лебізімді дүркін-дүркін қайталаумен болғаным есімде ...
0 комментариев