Шаруашылықтың топырақ – климаттық жағдайы

2.3 Шаруашылықтың топырақ – климаттық жағдайы

Зерттеу нәтижелерінің көрсетуі бойынша топырақтың егістік қабатында қарашірік, жеңіл гидролизденетін азот пен қозғалғыш фосфордың мөлшері аз, ал ауыстырмалы калийдің мөлшері жоғары екені анықталды. Топырақ ерітіндісінің реакциясы бейтарап. Топырақ микроэлементтерінің арасында күкірт, мырыш, мыс және кобальт тапшылығын зерттейді (5 кесте).

Кесте 5 - Тәжірибе аумағы топырағының химиялық зерттеу нәтижелері

Зерттеу учаскесінен алынған топырақ үлгілерінің нәтижелері бойынша, 0-20 см қарашірік мөлшері төменгі деңгейде – 2,84 %, ал 20-40 см – 2,54, топырақ қабатының 0-20 см жылжымалы фосфор мөлшері 12,2 мг/кг, ал 20-40 см топырақ қабатында 6,18 мг/кгқұрап, жылжымалы фосфор бойынша өте төмен деңгейді көрсетті, алмаспалы калий бойынша жоғары деңгейден (406-335 мг/кг), орташа деңгейге (406 мг/кг жоғары) дейін өзгерді. Топырақ құрамындағы жеңіл гидролизденетін азот мөлшері 0-20 см қабатта – 9,4 мг/кг, ал 20-40 см қабатта – 4,6 мг/кг құрап, азот мөлшерінің төменгі деңгейін көрсетті. Топырақ реакциясына келетін болсақ, зерттеу учаскесі бойынша орташа алғанда аз сілтілі деңгейді (рН деңгейі 7,12) құрады.

3 ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ

3.1.Қияр дақылының көшеттерін өсіру

Маринда, атланта, астерикс сорттарын қыш құмырада көшет ретінде отырғызған жақсырақ. Бұл, біріншіден, ертерек өнім алуға, екіншіден, азырақ дәнді пайдалануға, дамудың бірінші кезеңінде өсімдікті жақсырақ қорғауға мүмкіндік береді. Көшетті орманды дала, тоғайлы ойпат жер аймағында, 15-25 мамыр аралығында, ал далалықта 5-15 мамыр аралығында отырғызады. Көшеттерді отырғызуға қыш ыдысты мына қоспалардан жасайды: 3 бөлік жертезек, 1 бөлік қарашірік немесе 3 бөлік қарашірік және 1 бөлік шымды жер, бұл қоспаға 1т есебінде: аммиактық селитра 0,8 - 1,0 кг, суперфосфат 1,0 - 1,5 және калий сульфаты 0,7 - 1,0 кг қосады. Диаметрі 8см-ден кем емес қыш құмыраларды пайдаланады. Қыш құмыралар орнына арнайы таблеткаларды пайдаланған жақсырақ. Олар пайдалануға ыңғайлы, өсімдіктерге қажетті макро- және микроэлементтерді, биологиялық белсенді заттарды қамтиды. Сонымен қатар көшетті түрлі препараттармен өңдеулер пайдалы. Еккенде 22-25 күндік көшетті (3-4 жапырақ) көшіріп еге алатындай егу керек. Көшет ашық жерге егер алдында жақсы шыңдалған болу керек. Көшетті отырғызуға дайындағанда өсімдіктің ашық грунт жағдайына икемдеуге бағытталған агротехникалық шаралар кешенін шынықтыру дейді. Егер де көшеттер отырғызылу алдында шынықтырылмаса көшеттердің ауруларға, суыққа және қолайсыз жағдайларға төзімділігін жоғалтады. Көшеттерді шынықтыру жұмыстарына жылумен (температурамен), жарықпен және ауамен шынықтыруды ажыратады. Шынықтыру жұмыстары барлық көкөніс дақылдарын тән 45.