2015 жылы аттестациялауға байланысты персоналға баға берудің жаңа түрлері енгізілді.
«Жаңа-шырақ» ЖШС негізгі қызмет түрі нан, нан-тоқаш және кондитерлік өнімдерді шығару болып табылады.
«Жаңа-шырақ» ЖШС НТК күн сайын 4 тоннаға жуық өнім шығарады. Кәсіпорындағы қызметкерлер саны 30 адамнан жоғары.
Кәсіпорының өнім ассортименті 16-17 нан, бөлке, тоқаш, тәтті нан, кондитерлік және қатпарлы өнім түрлерін құрайды.
Топтық ассортименттік номенклатурасы 6 топты құрайды:
- нан;
- тоқаш өнімдері;
- кондитерлік өнімдер;
- батон.
Соңғы үш жылда «Жаңа-шырақ» ЖШС дайын өнімнің көлемі жалпы шығарылатын өнімнің 2%-ын құрады. Ерекшелігі мен сақталу мерзімі және тұтынуға байланысты (аймақтық немесе жергілікті тұтынушылар үшін) өнімнің әрбір түріне жеке қорапша таңдалады. Барлық қорапшалардың дизайны қазіргі заманғы технологиялармен өңделеді, түрлі - түсті қорапшалардың көлемі артты. Қапталған өнімді маркалау ағымдағы нормативті құжат негізінде жүргізіледі.
«Жаңа-шырақ» ЖШС –нің өндірістік көрсеткіштерін 1-кестеден көруге болады. Жалпы өнім көлемінің жоспары 25056 млн теңге немесе 15,8 %-ға артығымен орындалған, оның ішінде:
а) жұмыскерлер санының 24 адамға (12 %) жоғарылауынан, жалпы өнім көлемі 19008 млн теңгеге өсті;
ә) жылдық еңбек өнімділігінің 27 млн теңгеге (34 %) жоғарылауынан жалпы өнім көлемі 6048 млн теңгеге өсті (2-кесте).
Кесте 1 - «Жаңа-шырақ» ЖШС-нің 2015 жылдағы өндірістік көрсеткіштері
Көрсеткіштер
|
Көрсеткіш деңгейі |
Ауытқуы (+;-) |
||
жоспар |
нақты |
абсолютті |
% |
|
Жалпы өнім, млн тг. |
158400 |
183456 |
+25056 |
+15,8 |
Орташа жылдық жұмыскерлер саны, адам. |
200 |
224 |
+24 |
+12,0 |
Жылдық еңбек өнімділігі, млн тг |
792 |
819 |
+27 |
+3,4 |
1 жұмыскер орындаған адам-күндер |
220 |
225 |
+5 |
-2,3 |
Жұмыс күнінің ұзақтығы, сағат |
8 |
7 |
-1 |
-12,5 |
Сағаттық еңбек өнімділігі, тг |
450 |
520 |
+70 |
+15,6 |
Мұндай жіктеудің мақсаты жылдық еңбек өнімділігінің деңгейі не себепті өзгергендігін анықтау. Нәтижелік көрсеткішке әр фактордың әсерін есептеу үшін кейінгі есептеуден алдыңғы есептеуді алып тастау қажет.
Жылдық еңбек өнімділігі жоспарлағаннан 27000 теңгеге артығымен орындалды. Оның ішінде:
- жұмыскер орындаған жұмыс күндерінің 5 күнге өсуінен жылдық еңбек өнімділігі 18000 теңгеге өсті: - 810000 - 792000 = + 18000 тг.
- жұмыс күнінің ұзақтығының 1 сағатқа кемуінен, жылдық еңбек өнімділігі 101250 теңгеге кеміді: 708750-810 = -101250 тг.
- сағаттық еңбек өнімділігінің 70 теңгеге өсуінен, жылдық еңбек өнімділігі 110250 теңгеге өсті: 819000 - 708750 = 110250 тг.
Үш фактордың әсері жалпы ауытқуға тең: 18000 + 110250 - 101250 = 27000тг. Осылайша, жалпы өнім көлемінің өзгерісіне 4 фактордың әсерін анықтау қажеттігі туындайды.
Қаржы болжау әдістері сарапшы және статистика бөлінеді. сол, және басқа да міндетті түрде пайдаланыңыз. нәтижелерін салыстыру және талдау бойынша, біз өте дәл болжау жасауға болады. компания қызметкерлері, және сыртқы көздері - компаниялар, клиенттерді және компанияның жеткізушілерді консалтинг саласы сауалнамалар, ғылыми-зерттеу, инвестициялық компаниялар, маркетингтік компаниялар, сарапшылар көздерін қатысады және ішкі болуы тиіс. Статистикалық әдістер өткен кезеңдер динамикасын талдауға мүмкіндік береді, және қажет болған жағдайда алынған сараптамалық болжамдар түзетілген.
Ол үшін тізбекті алмастыру тәсілін қолданамыз.
Кесте 2 - «Жаңа-шырақ» ЖШС-нің еңбектің қормен қарулану деңгейіне факторлардың әсерін есептеу үшін мәліметтер
Көрсеткіштер |
Жоспар |
Нақты |
Абсолютті ауытқуы (+;-) |
1.Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, млн тг |
60000 |
62720 |
+2720 |
2. Жұмыскерлер саны, адам |
200 |
224 |
+24 |
3. Қормен қарулану, млн тг (1*2) |
300 |
280 |
-20 |
Қормен қарулану деңгейі жоспармен салыстырғанда 20 млн теңгеге немесе 6,7% ға төмендеген. Оған екі фактордың әсерін табу үшін жоғарыдағы ескертуді ескере отырып, қормен қаруланудың шартты деңгейін анықтау қажет.
Негізгі қорлар құнының 2720 млн теңгеге өсуі, еңбектің қормен қарулану деңгейін 13,6 млн теңге өсірсе (313,6 - 300); жұмыскерлер санының 24 адамға өсуінен оның деңгейі 33,6 млн теңгеге төмендеген (280-313,6).
13,6-33,6 = -20 мыңтг.
Осылайша, тізбекті алмастыру тәсілін пайдалану факторлардың байланысын, тәуелділігі мен жіктелуін білуді қажет етеді.
Жоғарыда айтылғанындай кәсіпорынның табыстылығы абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштермен сипатталады. Талданып отырған кәсіпорынның табыстылығының негізгі абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштері қосымшада бейнеленген.
Кең мағынасында, жоспар - жету үшін қалай қадамдар және ресурстарды бөлу, оның ішінде объектінің, және болжау дамыту және пайдалану жөніндегі мақсатты көрсеткіштер жүйесі - қолда бар деректер негізінде оқиғалардың немесе құбылыстардың дамуы мен қорытындылары туралы болжау.
Кәсіпорын менеджменті мүмкін жоспарлауға ғана параметрлері және көрсеткіштері, олар оған тәуелді және оған ол басқаруға болады: әдетте, шығындардың басым бөлігін және аз бөлігі кірістер.
Дамуына қатысты және тәуекел бәрі, дисперсия ғылыми болжау және талдау болып болжау құралы болып табылады. Даму аймағында және тәуекел аймағына. Қоғам табысының басым бөлігі, мен ұсынымының тепе тәуелділігін, бәсекелестердің іс-әрекеттерін, экономикалық дамуына, мемлекеттің ықпалын, және басқа да көптеген факторлар бар.
Классикалық қаржылық жоспарлау технологиясы кәсіпорынның болашақ қызметін жоспарлау үшін негіз ретінде жоспарланған сату көлемін пайдаланылатын, содан кейін параметрлерін қалған оның астында жасалған. Бұл жоспарлау өте әдісі кәсіпорынның барлық жоспарлар мен бюджеттерді орындау жоғары тәуекел көздейді дегенді білдіреді. Іске асырылмаған жоспарлары жоғалған немесе бүлiнген әкелуі және сатып алынған активтерді компания үшін ауыртпалық болады. Барлық тиісті факторларды болжау және есепке алу әдістерін білу және пайдалану дәлірек жоспарлары әкеледі және тәуекелдерді азайту.
Кесте 3 - Кәсіпорынның табыстылығының көрсеткіштер
Көрсеткіштер |
2015 жыл |
2016 жыл |
Ауытқу(+;-) |
|
абс. |
% |
|||
А . Көмекші мәліметтер, млн тг. |
|
|
|
|
1. Активтердің орташа жылдық құны |
106812 |
173362 |
+66550 |
+62,3 |
2. Ұзақ мерзімді активтердің орташа жылдық құны |
56401 |
63844 |
+7443 |
+ 13,2 |
3. Ағымдық активтердін орташа жылдык құны |
50411 |
109518 |
+59107 |
+117,2 |
4. Авансталған капитал |
106812 |
173362 |
+66550 |
-62,3 |
5. Меншікті капитал |
84612 |
102322 |
+17710 |
+20,9 |
6. Заемдық капитал |
22200 |
71040 |
+48840 |
2,2 есе |
Б. Табыстылықтың абсолютті көрсеткіштері, млн тг. |
|
|
|
|
1. Өнім (жұмыс, қызмет) өткізуден табыс |
148541 |
186515 |
+37974 |
+25,6 |
2. Жалпы табыс |
46109 |
78600 |
+32491 |
+70,5 |
3. Негізгі қызметтен табыс |
21500 |
41406 |
+19906 |
+92,6 |
4. Негізгі емес қызметтен табыс |
-6492 |
-11403 |
-4911 |
+75,6 |
5. Әдеттегі қызметтен салық салғанға дейінгі табыс |
15008 |
30003 |
+14995 |
+99,9 |
6. Таза табыс |
10506 |
21002 |
+10496 |
+99,9 |
В. Табыстылықтың салыстырмалы көрсеткіштері,% |
|
|
|
|
1. Кәсіпорын активтерінің табыстылығы |
9,8 |
12,1 |
+2,3 |
- |
2. Ағымдық активтердін табыстылығы |
20,8 |
19,2 |
-1,6 |
- |
3. Сатудың табыстылығы |
31,0 |
42,1 |
+11,1 |
- |
4. Авансталған капиталдың табыстылығы |
9,8 |
12,1 |
+2,3 |
- |
5. Меншікті капиталдың табыстылығы |
12,4 |
20,5 |
+8,1 |
- |
6. Заемдық капиталдың табыстылығы |
47,3 |
29,6 |
-17,7 |
- |
Қосымша мәліметтері бойынша табыстылықтың абсолютті көрсеткіштері жоғары карқынмен өсіп отыр. «Шығыс-Нан комбинаты» ЖШС-нің жалпы табысы 32491 млн теңге не 70,5 %-ға, таза табыс 10496 млн теңге не 99,9%-ға жоғарылаған.
Бірақ табыстылықтың салыстырмалы көрсеткіштері мұндай қарқынмен өсіп отырған жоқ, активтердің табыстылығы 2,3 пунктке (яғни өткен жылы активтердің 100 теңгесіне шаққанда 9,8 тг, есепті жылы 12,1 теңге таза табыс алынған), меншікті капиталдың табыстылығы 8,1 пунктке өсіп отыр. Мұның себебі табыстың абсолютті сомада өсуі капитал сомасьгаың да есуімен қатар жүруінде. Активтердің табыстылығының өзгерісіне таза табыс сомасы мен активтер құнының өзгерісі әсер етеді. Осы факторлардың әсерін анықтаймыз (тізбекті алмастыру әдісі):
Активтердің табыстылығы (RОА) =Таза табыс / Активтер құны (1)
Есепті кезеңде активтердің табыстылығы 2,3%-дық пунктке жоғарылаған, оның ішінде :
а) Таза табыс сомасының 10496 млн тг не 99,9 %- ке өсуінен активтердің табыстылығы 9,9 пунктке өскен (19,7-9,8).
б) Активтердің орташа жылдық құнының 66550 млн тг не 62,3 % -ға өсуінен активтердің табыстылығы 7,6 пунктке кеміген. Екі фактордың әсері: 9,9-7,6 =2,3
Жиынтық капитал рентабельділігі мен капитал айналымы арасындағы байланысты келесідей бейнелеуге болады:
RОА =Rайн. * К айн. (2)
RОА - жиынтық капиталдың (активтердің) табыстылығы
Rайн.- айналыстың рентабельділігі
Кайн.- капитал айналымдылығынын коэффициенті
2007 жыл: 9,8%= 7,1%* 1,38
2015 жыл:12,1 %= 11,3%* 1,07
Жиынтық капиталдың рентабельділігінің өзгерісіне факторлық талдау кәсіпорынның күшті және әлсіз жақтарын анықтауға мүмкіндік береді. Осы факторлардың әсерін абсолюттік айырмашылықтар әдісімен аныктауға болады:
0 комментариев